Abstract:
زمینة هدف: کیفیت زندگی سالمندان متاثر از عوامل متعددی است کـه یکـی از مهـم تـرین آنهـا حمایت اجتماعی از سالمند است . با افزایش حمایت های اجتماعی ، کیفیت زندگی هم بهبود می یابد؛ اما تحقیقات پیشین نشان می دهد که نگرش سالمندان نسبت به حمایت اجتماعی و توانـایی هـا، خـود در تاثیرگذاری حمایت اجتماعی نقش دارد و اگر نگرش سالمند نسبت به حمایت اجتماعی دریافت شده ، منفی باشد و آن را نشانة ناتوانی و درماندگی خود بداند یا آن را پرهزینه و تحقیرکننـده بدانـد یـا فـرد احساس کند که خودش توانایی انجام کارهایش را دارد و نیـازی بـه کمـک دیگـران نـدارد، دریافـت حمایت اجتماعی برای او ممکن است دارای تاثیر منفی باشد. روش بررسی : این پژوهش به صورت پیمایش در بین ٣٨٠ سالمند زن و مرد ساکن شـهر کرمـان انجام شده است . ابزار پژوهش پرسش نامه همراه با مصاحبه بوده است یافته ها: میانگین سنی پاسخگویان ٦٧/٠١ بوده و مهم ترین حمایـت کننـدگان ایـشان در درجـة اول همسر و سپس فرزند پسر و در درجة سوم، فرزند دختر بـوده اسـت . نتـایج نـشان داده کـه حمایـت عاطفی ، مالی ، خدماتی ، مشورتی و اطلاعاتی ، نگرش به حمایت و نگرش نسبت به توانایی های خود و مدت رابطه از مهم ترین متغیرهایی بودند که با کیفیت زندگی ارتباط معنی دار داشتند. از بین این متغیرها، نگرش به حمایت ، بیشترین تاثیر را داشته است .
Machine summary:
با افزایش حمایت های اجتماعی ، کیفیت زندگی هم بهبود می یابد؛ اما تحقیقات پیشین نشان می دهد که نگرش سالمندان نسبت به حمایت اجتماعی و توانـایی هـا، خـود در تأثیرگذاری حمایت اجتماعی نقش دارد و اگر نگرش سالمند نسبت به حمایت اجتماعی دریافت شده ، منفی باشد و آن را نشانة ناتوانی و درماندگی خود بداند یا آن را پرهزینه و تحقیرکننـده بدانـد یـا فـرد احساس کند که خودش توانایی انجام کارهایش را دارد و نیـازی بـه کمـک دیگـران نـدارد، دریافـت حمایت اجتماعی برای او ممکن است دارای تأثیر منفی باشد.
بعـد از سـن میانسالی ، هر ساله به طور میانگین ، ١/٥ درصد از کارایی عملکرد جسمی و ذهنی افراد کاسته می شـود؛ بنابراین وقتی فرد به سن ٧٠ سالگی می رسد به طور میانگین ، ٢٦ درصـد از توانـایی خـود را از دسـت داده است (شهبازی، ١٣٨٦: ٨٥)؛ بنابراین آنها جهت مستقل مانـدن بـه سـطوح فزاینـدهای از حمایـت نیازمند هستند که البته منظور از این حمایت ، فقـط حمایـت درمـانی وپزشـکی نیـست ؛ بلکـه در کنـار حمایت های پزشکی ، حمایت اجتمـاعی نقـش عمـدهای در حفـظ سـلامت وبهبـود کیفیـت زنـدگی سالمندان بازی می کند و دارای اثرات مثبتی از نظر بیمارگونگی ، مـرگاندیـشی و بیمـاریهـای روانـی اسـت (١٩٨٢ ,Thotis ;١٩٨٨ ,Cohen).
حمایـت مـی توانـد بـه صـورت حمایـت رسـمی ؛ یعنـی برخورداری از حمایت ادارات دولتی و خـصوصی یـا بـه شـکل غیررسـمی کـه بـه وسـیلة دوسـتان، خانواده، روحانیون، همسایه ها یا همکاران تأمین شود؛ اما با وجـود نقـش مهـم حمایـت اجتمـاعی در بالابردن کیفیت زندگی ، میزان حمایت اجتماعی در سالمندی کاهش پیدا می کند که این امر طبـق نتـایج تحقیقات مختلف منجر به افزایش مشکلات جسمانی و روانی در میان این گروه شـده اسـت (پاشـا و دیگران، ١٣٨٦؛ بخشایی ودیگران، ١٣٨٢).