Abstract:
چکیدهمطابق قاعده العقودتابعه للقصود ، قرارداد تابع قصد واقعی طرفین اس ت. بنابراین اگردوطرف، قراردادی منعقد نمایند و مقصود آنان عقد دیگری باشد، عمل حقوقی تابع موردی استکه قصد نمودهاند، هر چند عنوان دیگری برای آن انتخاب کرده باشند. یکی از مواردی که رویهقضایی در سالهای اخیر بهطور فزایندهای با آن رو به رو شده، استفاده از پوشش وکالت به منظورانتقال مالکیت است؛ که به دلایل مختلف واقع میشود. حال این سوال اساسی مطرح میشود، آیااین عمل حقوقی افراد صحیح است؟ در صورت صحت، ماهیت آن چیست و چه آثاری دارد؟ درپاسخ باید گفت استفاده از قالب وکالت بهمنظور انتقال مالکیت مطلقا صحیح نیست، حتی درمواردی که استفاده از عقد وکالت بهمنظور انتقال مالکیت صحیح است ، ماهیت یکسانی ندارد،زیرا با توجه به شرایط معامله، ماهیت این عمل در برخی از موارد بیع بههمراه وکالت و در مواردیدیگر امارهای بر وقوع عقد بیع سابق است که تفاوت این دو ماهیت در زمان انتقال مالکیتجلوهگر میشود. اما در هر دو مورد، عقد وکالت با جنون، فوت و سفه منفسخ میشود درحالیکهحق مالکیت وکیل بر مال، پا برجا میماند. در پرتو نوشته حاضر سعی شده تا با بررسی علل انجاماین عمل حقوقی، ماهیت، وضعیت و آثار آن تبیین شود.
Machine summary:
"درحالیکه در قانون ثبت اسناد و املاک که چنین صراحتی وجود نـدارد نمـی تـوان گفـت کـه در این مورد نیز مثل موارد قبل ، مالکیت بـین طـرفین منتقـل مـی شـود و فقـط در برابـر اشـخاص ثالث معتبر نیست ؛ بلکه باید گفت که عقد بیع رضـایی بـوده و بـه صـرف ایجـاب و قبـول واقـع میشود و اثر بیع مزبور، منـوط بـه ثبـت اسـت .
در مواردی مثل انتقال سهام شرکت (ماده٤٠ قـانون تجـارت ) و همچنـین انتقـال یـا اجازه بهـره بـرداری از حـق اختـراع، طـرح هـای صـنعتی و علایـم تجـاری (مـاده ٥٠ قـانون ثبـت اختراعات، طرحهای صنعتی و علایم تجاری) باید گفت با توجه به صراحت قانونگذار در عدم قابلیت استناد معامله ثبت نشده در برابر اشخاص ثالث ، اینگونه برداشت میشود که مالکیت بـین طرفین از لحظه انعقاد عقد منتقل میشود، اما این انتقـال مالکیـت در برابـر اشـخاص ثالـث قابـل استناد نیست .
علاوهبر مورد فوق، در مواردی که وکالت به عنوان پوششی برای انتقال باشد و وضعیت عقد با توجه به توضیحات قسمت قبل صحیح باشد باید قایل به این امـر بـود کـه عقـد بیـع بـا فـوت، جنون و سفه منفسخ نمیشود و عقدکماکان پابرجا میماند چرا که قصـد واقعـی طـرفین چیـزی غیر از وکالت محض بوده است آنچه که مهم جلوه میکند، قصد واقعی طـرفین اسـت نـه اراده ظاهری آنان."