Abstract:
هدف اصلی مقاله تجزیه و تحلیل خسارات رفاهی آلودگی ناشی از فعالیتهای اقتصادی در ایران میباشد. که با استفاده از چهارچوب الگوی رشد تعمیمیافته، یک الگوی سیستم دینامیک(SD)[1] اقتصادی- زیستمحیطی برای اقتصاد ایران طراحی گردیده است. عناصر الگو شامل توابع رفاه اجتماعی، خسارت رفاهی، تولید، انباشت سرمایه فیزیکی و انسانی، انباشت آلودگی، توزیع درآمد و شرایط اولیه میباشد. در این جهت، با در نظر گرفتن سال پایه1384 و بهکارگیری مقادیر پارامترهای متناظر با اقتصاد ایران، مسیر متغیرهای آلودگی سرانه و خسارت رفاهی ناشی از آن در یک افق 20 ساله شبیهسازی شده است. نتایج شبیه سازی بیانگر این است که با ادامه وضع موجود، آلودگی سرانه و خسارت رفاهی ناشی از آن با نرخ مثبتی افزایش پیدا میکند. براین اساس با ادامه وضعیت فعلی اهداف توسعه پایدار در افق مورد نظر قابل دستیابی نخواهد بود. بنابراین بهبود وضعیت آتی محیط زیست نیازمند مداخله دولت از طریق ابزارهای سیاستگذاری مناسب است. نتایج تحلیل حساسیت پارامترهای سیاستی بیانگر تأثیر منفی پارامترهای انتشار تکنولوژی پاک و ترجیحات زیست محیطی تولیدکنندگان بر آلودگی سرانه و خسارت رفاهی وارده بر جامعه میباشد. علاوه بر این با افزایش ترجیحات زیست محیطی مصرفکنندگان، میزان خسارت وارده بر رفاه جامعه افزایش پیدا میکند. متغیرهای آلودگی سرانه و خسارت رفاهی ناشی از آن به ترتیب از بیشترین حساسیت نسبت به پارامترهای ترجیحات زیست محیطی تولیدکنندگان، ترجیحات زیست محیطی مصرفکنندگان و انتشار تکنولوژی پاک برخوردار میباشد. این نتایج میتواند برای برنامهریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار مورد توجه قرار گیرد. [1]. Dynamic Systems.
This article analyzes the welfare loss of pollution resulting from production in Iranian economy using an augmented growth model and designing an economic-ecological system dynamics model. The main elements of the model include social welfare, welfare loss, production, physical and human capital accumulation, pollution accumulation, income distribution, and initial conditions. Regarding 2005 as a base year, the time path of per capita pollution and related welfare loss are simulated for the Iranian economy over the 20-year time horizon. The simulation results indicate that with persistence of the status quo, per capita pollution and its welfare loss rise with positive rate. Therefore, the goals of sustainable development will not be achievable. Hence, further improvement of the environment requires government intervention through the appropriate policies. The results of sensitivity analysis of policy parameters show that clean technology diffusion and environmental preferences of producers have negative effects on pollution emissions per capita and economic welfare in Iran, while strengthening environmental preferences of consumers may raise the social welfare loss of pollution. In addition, pollution per capita and its welfare loss are of most sensitivity to environmental preferences of producers, environmental preferences of consumers and clean technology diffusion, respectively. Policy-makers may regard these results in planning to achieve sustainable development objectives.
Machine summary:
"١- با ادامه روند کنونی ، وضعیت محیط زیست (انباشت آلودگی و خسارات رفاهی ناشی از آن) در افق ١٤٠٤ چگونه خواهد بود؟ ٢- در طول دوره مورد نظر، متوسط نرخ رشد متغیرهای آلودگی و خسارت رفاهی ناشی از آن به چه میزان خواهد بود؟ ٣- در صورت تغییر در پارامترهای سیاستی (انتشار تکنولوژی پاک، ترجیحات زیست محیطی تولیدکنندگان و ترجیحات زیست محیطی مصرفکنندگان)، شاهد بروز چه روندی در کیفیت محیط زیست (آلودگی ) و خسارات رفاهی ناشی از آن خواهیم بود؟ ٤- با توجه به نحوه اثرگذاری پارامترهای سیاستی بر آلودگی و خسارت رفاهی ناشی از آن، چه توصیه های سیاستگذاری برای دسترسی هر چه سریعتر به اهداف توسعه پایدار و سند چشم انداز ١٤٠٤ می توان ارائه نمود؟ برای این منظور، ساختار مقاله به صورت زیر تدوین شده است .
در چهارچوب الگوی ارائه شده و با در نظر گرفتن مقادیر سال ١٣٨٤ به عنوان سال شروع شبیه - سازی ، ضمن شبیه سازی مسیر متغیرهای کلیدی الگو در افق چشم انداز ١٤٠٤، حساسیت متغیرهای آلودگی و خسارت رفاهی ناشی از آن، نسبت به تغییر پارامترهای ترجیحات زیست محیطی تولیدکنندگان، ترجیحات زیست محیطی مصرفکنندگان و انتشار تکنولوژی پاک مورد بررسی قرار گرفته است ."
(
, 
, 
)
