Abstract:
این نوشتار با بررسی مبانی شکل دهنده ساختار اندیشه امام خمینی رحمه الله درباره موضوع جامعیت قرآن ، در مقام پاسخگویی به چگونگی تکوین اندیشه امام خمینی رحمه الله دراین عرصه است ؛ بررسی این موضوع در چهار محور انجام گرفته است که عبارتند از: انسان شناسی، عقل ، فطرت و خاتمیت . معرفت به انسان شناسی، ساختار جامعیت قرآن را در منظومه فکری امام خمینی رحمه الله تعیین مینماید. بحث درباره خاتمیت ، چرایی جامعیت قرآن را پاسخ میدهد و شناخت فطرت و عقل ، بستر جامعیت قرآن را روشن میسازد.
Machine summary:
"امام خمینی ابتدا، با بهره بردن از ادله کلامی مسـأله قـانون را بـا در نظـر گـرفتن هویـت انسانی مورد توجه قرار میدهد و ثابت مینماید که دین ، یگانه قانونی است کـه مـیتوانـد تأمین کننده سعادت بشر باشد؛ چون هیچ کس غیر از خدا نمیتواند قانونی که مبتنـی بـر نظام عادلانه باشد وضع کند و از آفاتی که مشروعیت دیگـر قـوانین را ماننـد نفـع بـردن ، شهوت رانی و هوای نفسانی تحت الشعاع قرار میدهد، دور سـازد و بـه دنبـال آن نتیجـه می گیرد که وضع قانون از سوی خـدا لازم و ضـروری اسـت ؛ تـا در پرتـو آن مطالبـات متعالی انسان برآورده گردد.
برخی کلی بودن قوانین اسلام و اجتناب از رویکردهای جزیی نگرانـه را از عناصـر محوری بقای دین اسلام برشمرده اند و عده ایی حقیقی بودن قوانین یا قضایای اسـلامی را عاملی تاثیرگذار در روند جاودانگی و فرازمانی بودن مکتب اسـلام مـیداننـد؛ امـا امـام خمینی با قرار دادن عنصر قانون در کانون استدلال خود، هم جـاودانگی احکـام اسـلام و هم جامعیت آن را به اثبات میرساند ایشان در ابتدا به چرایی منسـوخ شـدن قـوانین بـه صورت کلی میپردازد و در رمزگشایی آن در یک نگاه تطبیقی به دلیل تـک بعـدی بـودن آنها و عدم پاسخ گویی مناسب به خواسته های مادی و نیازهای معنوی و ضـعف در رشـد همه جانبه و هماهنگ با ساختار انسانی میپردازد که ریشه همه آنها را در عـدم شـناخت کامل هویت انسانی از سوی قانون گذاران بشری میداند و از آنجایی که اسـلام از چنـین نقصی مبراست و قانون وضع شده از سوی خداوند که آگاه به ظرافت هـای وجـود آدمـی است وضع شده ، کاملا با نوع آفرینش انسانی انطباق دارد؛ ازاین رو هیچ گاه شـامل قـانون نسخ نمی گردد."