Abstract:
رابطه اشتغال و مهاجرت در سطوح فضایی استان سیستان و بلوچستان اعم از مناطق شهری و روستایی مساله ای است که این پژوهش با هدف تحلیل، مدلسازی و پیش بینی نقش اشتغال در مهاجرت ، آن را دنبال می کند. روش تحقیق، روشی توصیفی– تحلیلی، با رویکرد کمی است که در آن از مدل های بازار کار، همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. دو متغیر (کمبود شغل و مهاجرت به بیرون) به دست آمده از مدل بازار کار، به ترتیب به عنوان متغیر مستقل و وابسته در فرایند مدلسازی وارد شدند و سپس رابطه ی آن ها پیش بینی شد. این پژوهش، مهاجرت را پیامد تفاوت های جغرافیایی در عرضه و تقاضای نیروی کار دانسته و نشان می دهد که طی پنج دهه (1335-1385) وضعیت بازار کار در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری وخیم تر بوده است. در مناطق شهری و روستایی رابطه ی قوی و مستقیمی بین کمبود شغل و مهاجرفرستی این مناطق وجود دارد (ضریب همبستگی برابر 9/0). 90 درصد از مهاجرت هایی که طی پنج دهه در مناطق شهری و روستایی رخ داده است، با عامل کمبود شغل، تبیین می شود. پیش بینی می شود هر زمانی که کمبود شغل در مناطق شهری به طور کامل از بین برود و مازاد شغلی هم وجود نداشته باشد، این مناطق مهاجرپذیر خواهند شد (حدود 23000 نفر)، و اگر این پدیده در مناطق روستایی رخ دهد، مهاجرفرستی مناطق روستایی، با کاهش بسیار زیادی به حدود 500 نفر تقلیل خواهد یافت. یافته ها نشانگر آن است که «مازاد اشتغال برابر است با کشش جمعیت به منطقه و کمبود اشتغال برابر است با رانش جمعیت از منطقه»، بنابراین ایجاد اشتغال در منطقه از طریق اولویت دادن به سرمایه گذاری در ایجاد فرصت های شغلی جدید، می تواند به عنوان موثرترین راه حل برای جلوگیری از تخلیه جمعیت مناطق شهری و روستایی استان شناخته شود.
Machine summary:
"رابطه و همبستگی کمبود اشتغال (DS) و مهاجرت خالص به بیرون (YXM) پس از آنکه وضعیت مولفه های بازار کار مناطق شهری و روستایی اسـتان سیسـتان و بلوچسـتان ، بـه تفضـیل مـورد تحلیل قرار گرفت ، و پس از آنکه وضعیت دو مولفه کمبود شـغل (DS) و مهـاجرت خـالص بـه بیـرون (YXM) در مناطق شهری و روستایی به تفضیل و جداگانه موررد بررسی و همسـنجی قـرار گرفـت ، در ینجـا بـه همبسـتگی و رابطه ی بین کمبود شغل و مهاجرت خالص بـه بیـرون مـی پـردازیم ، زیـرا در تحلیـل نقـش اشـتغال در مهـاجرت منطقه ای ، آنچه مهم است ضریب همبستگی و وجود رابطه ی معنا دار بین DS و YXMمی باشد (جدول ٨).
از آنجایی که تغییرات اشتغال (DE) می تواند رابطه ی بین تغییرات نیروی کار (DL) و تغییرات کمبود شغل (DS) را دچار تغییر کند، لذا باید دید که در مناطق شهری و روستایی استان سیستان و بلوچستان ، آیا ایجاد اشتغال به اندازه ای بوده است که بتواند در رابطه ی بین تغییرات نیروی کار (DL) و تغییرات کمبود شغل ، نقش ایفا کند یا خیر؟ پاسخ این پرسش ، در تحلیل های جدول ١٠ آورده شده است .
٣٥٣ + ٢^(DS) ٠٠٦-E٢٠٠- +(DS)٠٧١٩ = YXM: معادله مناطق روستایی پیش بینی وضعیت مهاجرت به بیرون (YXM)، در صورت از بین رفتن کمبود اشتغال (DS) در مرحله پیش بینی ، این سوال مطرح می شود که اگر کمبود شغل در مناطق شهری و روستایی استان از بین برود و هیچ مازاد شغلی هم در منطقه وجود نداشته باشد (٠=DS)، روند مهاجرت در مناطق شهری و روستایی ، چه تغییری 19- partial correlation خواهد کرد؟ برای یافتن پاسخ این سوال ، در مدلهای به دست آمده به جای X یا همان DS، عدد صفر قرار داده شد و YXM مورد نظر به دست آمد (جدول ١٢)."