Abstract:
آیه ۲۵۶ سوره بقره از «عدم اکراه در دین » سخن گفته که مدلول آن مورد مناقشه مفسران است . پژوهش حاضر، به بررسی آیه با توجه به ظهور، فضای نزول ، استعمالات و فهم صحابه و تابعان میپردازد. این مقاله پس از بررسی واژگان ، اسباب نزول و روایات ، نظریه «آزادی و مسئولیت عقیده » را با برداشت از آیه ، مطرح می کند. در «لا اکراه فی الدین »، هرگونه اکراهی برای قبولاندن اعتقادات دینی ، نفی و نهی شده و علت آن ، روشنی عقلی مسیر «رشد» از «غی » و منافات اکراه با امتحان و اختیار، شمرده شده است . بنابراین آیه بر آزادی فکر و عقیده دلالت دارد، اما مجوزی برای فرار از مسئولیت صادر نمی کند؛ بلکه برعکس ، همه مسئولیت آزادی در فکر و عقیده را متوجه انسان می دان
Machine summary:
"٢ ) ایجاد زمینه یهودی شدن فرزندان انصار ابن ابی حاتم از مجاهد نقل می کدن که انصار، از سویی مج وبر بودند برای فرزندان خویش دایه بگ ریند و یهودیان از حث ی ج ی مس و رسیدگی به بچه ها، دایه های خوبی بودند و از سوی دیگر، چون می ترسیدند که فرزندانشان ی وهدی شوند از این کار ابا داشتدن تا این ه ک این آیه نازل شد.
۱ ٣) جدال و اکراه برای اسلام آوردن غیرمسلمانان ابن ابی حاتم از مجاهد نقل می ک دن: عده ای از انصار، فر دنز انشان را برای شی وخر اری به یهودیان می سپ درند و چون دوست داشتدن فر دنز ان، در دامن دایه ها و خانواده های مس امل ن تربیت شوند، با یهودیان بر سر اسلام آوردن م اجدله می ک درند تا این ه ک آه ی نازل شد: ﴿و لا ت اجدلوا اهل الک اتب الا بالتی هی أحسن ﴾۲ ـ و با اهل کتاب جز به (شیوه ای) که بهرت است مجادله مکدین ـو آیه آمد: ﴿لا إکراه فی الدین ﴾.
دربارهء استدلال شافعی ، عقل و نقل ، فی الج ه لم دلالت بر عدم صحت کار غری اختایری دارد و نایزی به استدلال به قرآن ن ت سی ؛ اما آنه چ از سیاق و فضای آیه فه دیم ه می شود، عدم شمول مف وهم «لا اکراه» نست ب به امور درون دینی است ؛ چراکه در این آه ی ، س ن خ از ایمان و کرف و ناتیج م ب ترت بر آن است ؛ ی ی نع به کلیت دین داری می پردازد، نه به جزئیات آن."