Abstract:
در عصر کنونی عقودی وجود دارد که در عصر معصومین (ع ) نبوده است که به عنوان عقود نوظهور نامیده می شود مانند عقد بیمه ، حق التالیف ، حق اختراع و اکتشاف، تجارت الکترونیکی، قراردادهای درازمدت فروش نفت و... از سویی این قبیل عقود و یا عقودی که چه بسا در آینده در میان مردم رایج شود در روایات اسلامی و قرآن کریم نیامده تا صحت آنها را امضا نماید و از سویی دیگر تصحیح این عقود از راه اصل صحت نیز ممکن نیست زیرا شبهه حکمیه هستند، این نوشتار برای تصحیح عقود نوظهور به بررسی عمیق و همه جانبه ی آیه ی تجاره عن تراض و آیه ی اوفوا بالعقود و روایاتی که با عنوان المومنون عند شروطهم مشهورند پرداخته است و در نتیجه تنها راه استناد تصحیح عقود نوظهور را آیات و احادیث مذکور می داند.
Machine summary:
"ان دلالۀ الجمله الخبریۀ علی الوجوب اکد لانها فی الحقیقۀ اخبار عن تحقق العمل بادعء ان وقوع الامتثال من المکلف مفروغ عنه (مظفر، ١٣٨٠: ٨٢) و از سوی دیگر تعلیق حکم بر عنوان المومنون و المسلمون مشعر به علیت است یعنی ایمان و اسلام که منشأ و انگیزه ایفای تعهدات میباشد معنایش آن است که مسلمان و مؤمن چنین است که به تعهدات خویش باید عمل کند و ایمان و اسلام او چنین اقتضایی را دارد به همین جهت است که برخی از بزرگان همانند مرحوم نراقی فرموده متبادر از حدیث انشاء است نه اخبار و بهترین دلیل بر این مطلب حکم انشایی است که امامان (ع ) بر وجوب وفا به شرط به حدیث مذکور استناد کردهاند از جمله موثقه ی اسحاق بن عمار عن جعفر عن بیه (ع ) ان علیا (ع ) کان یقول من شرط لأمراته فلیف لها به فان المسلمین عند شروطهم الاشرطا حرم حلالا اواحد حراما علاوه اینکه فقیهان در تمام ادوار در ابواب فقه به حدیث المومنون عند شروطهم بر وجوب وفا به شروط و تعهدات استدلال کردهاند واین نیز شاهد است بر این که از حدیث انشاء فهمیدهاند نه اخبار با توجه به آنچه در بررسی مضمون این حدیث گفته شد و این که حدیث در مقام انشای حکم است معنای حدیث چنین است ."