Abstract:
مقاله ی حاضر، رویکرد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را در دهه ی دوم انقلاب بررسـی کرده و نشان داده که در مقایسه با دوران جنگ ، دگرگونی اساسی در آن پدید آمده است . در پاسخ به سوال : تاثیر پایان جنگ بر رویکرد امنیت ملی و سیاست خارجی ایران ، این فرضـیه مـورد پـژوهش قرار گرفته که با اختتام جنگ تحمیلی ، رویکرد همگرایانه با محیط منطقه ای و بین المللی ، متغیر اصلی در سمت گیری امنیت ملی و سیاست خارجی ایران بوده است . برای تجزیـه و تحلیـل فرضـیه کـه معطوف به گسترش روابط با واحدهای سیاسی است ، روابط ایران بـا اروپـا و آمریکـا، شـوروی ، و کشورهای منطقه بررسی شده است . هم چنین بیان شده که اقتصاد قلب سیاسـت خـارجی و امنیـت ملی دهه ی دوم بوده که تمرکز در روابط با کشورهای اروپایی و تنش زدایی با آنها و نیز اسـتفاده از منابع بانک جهانی تعریف شده است . روش مورد استفاده در مقاله ، استنتاجی و تحلیلی می باشد.
Machine summary:
"46 ایران در دوران جدید سیاست خارجی خود، اشغال کویت توسط عراق و جنگ آمریکا و متحدین علیه بغداد را فرصت مغتنمی برای تعریف نوین از رویکرد امنیت ملـی خـود و بـازی منطقه ای و ورود به محیط بین المللی تشخیص داد و سعی کرد نقش یک بازیگر خردمند را ایفا نماید؛ و به رغم برخی خرده تمایلات در جناح چپ کشور به قرار گرفتن در کنار عـراق علیـه آمریکا، از ورود به این دام اجتناب کرد، اما در کنار آمریکا و متحدین نیز قرار نگرفت و سـعی کرد در بعد سلبی و محدودیت ها علیه عراق با نظام بین الملل همکاری نماید.
در دوره ی پس از جنگ ، راهبرد اقتصاد بازار و نفی دشـمن تراشـی و تعامـل بـا محـیط بین المللی که سعی داشت تا «امنیت ملی ، اصول و اهداف سیاست خارجی را در قالب قواعد و مقررات بین المللی تعریف و تعقیب کند، خرده گفتمان صدور انقلاب با معنا و مفهوم اقتصادی ظهور کرد که سرشتی اقتصادی ـ سیاسی داشت ؛ و در پی رویکرد درونی به صـدور انقـلاب و الگوسازی انقلاب اسلامی در درون بود، اما به دلیـل ماهیـت انقـلاب اسـلامی و ذات قـدرت سیاسی و فرهنگ سیاسی در ایران پس از انقلاب ، و نیز راهبرد آمریکا در مقابله با نظام سیاسی ایران تا آخر، راهبرد اقتصادی و سیاست خارجی دولت سازندگی به رغم گشایش های چشمگیر در زیرساخت های اقتصادی و خارج ساختن کشور از بحران ١٣٦٧، نتوانست اسـتمرار یابـد و در عرصه ی سیاست خارجی و بالتبع در بهره مندی از سرمایه ی بین المللی با مشکل مواجه شـد و راهبردهای بعدی در سیاست خارجی به ارائه ی الگوی متفاوت پرداختند."