Abstract:
مخالفت با فلسفه معمولا با تکفیر و تحریم هایی همراه بوده و هسـت . نوشتار حاضر درصدد است ، حرمـت و یـا کراهـت شـرعی فلسـفه ورزی و فلسفه آموزی را بررسی نماید. در این باره چهار عنـوان فقهـی و دو روایـت برای اثبات غیرمطلوببودن شرعی فلسفه اقامه شد. برخی از این عنـاوین عبارت اند از حرمت انجام کار لهو و لغو، حرمت اشـتغال بـه علـم غیرنـافع ، حرمت یادگیری علـوم ضـلال و حرمـت اخـذ علـوم از غیراهـل بیـت ع. بررسیها نشان میدهد هیچ یک از ادله ، دلالتی بـر حرمـت و یـا کراهـت همگانی و همیشگی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی ندارند.
Machine summary:
"این نکته واقعیتی است که خود فلاسفه نیز بدان اعتراف دارنـد؛ بـه گونه ای که حتی ملاصدرا تحصیل فلسفه را به خاطر پیچیـدگیهـا و سـختی درک مطالـب آن و لزوم استعداد و پیش نیازهای لازم بر بیشتر مردم حرام مـیدانـد (شـیرازی، ١٩٨١، ج٣، ص٤٤٧)؛ ولی این نکته نباید باعـث شـود یـادگیری، آمـوختن و اشـتغال بـه فلسـفه را بـرای همـه افـراد، باستعدادهای متفاوت ممنوع بدانیم ؛ زیرا بسیاری از دانش های دیگر نیز وجود دارنـد کـه بـه رغـم صعوبت در فهم و سختی در فراگیری آنها، کسی آن علوم را بیفایده و بـیثمـر نمـیدانـد، بلکـه دانش پژوهان به دقت در انتخاب آگاهانه این دانش و تلاش مستمر توصیه میشوند؛ بنـابراین بـه این دلیل نباید فلسفه را ذاتا بیفایده دانست .
١. بحث مفصل در این بـاره مجـال دیگـری می طلبد؛ ولی اجمالا میتوان گفت : اولا، به چه دلیلی افرادی چون غزالی، همه دیدگاه های خود را نظر قطعی دین می پندارند و هر دیدگاهی را که با آن مخالف باشد، در تعـارض بـا دین تلقی کرده و مضل میشمارند؟ ثانیا، در بررسیهای تخصصی درباره موارد ادعاشده، روشـن مـیشـود کـه مخالفان فلسفه ، برداشت صحیحی از نظر فلاسفه ندارند و یا دست کـم به دلیل ضعف و ناتمام بودن بیان و عبارات فلاسفه ، برداشت صـحیحی شکل نگرفته است و در همان موارد مطرح، فلاسفه بزرگ به گونـه ای 2 تبیین کرده اند که تعارضی با احکام قطعی شرعی ندارد؛ ١.
نتیجه اینکه با خدشه در صغرای استدلال (تعارض میـان فلسـفه و دیـن و علـم ضـاله بـودن فلسفه )، دیگر تقریر پیش گفته نمیتواند فلسفه ورزی و فلسفه آموزی را چه در حوزه فلسـفه یونـانی و اسلامی و چه کاربرد روش فلسفی در فهم دین ، ممنوع و حرام تلقی کند؛ در عین اینکه کبـرای استدلال مخدوش است و آنگونه نیست که یادگیری علوم ضلال، مطلقا حرام باشد."