Abstract:
رئالیسم انتقادی، فضا را یک شبکهی نظاممند از سازمانها در نظر میآورد که در درون ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بههم مرتبط شدهاند؛ برآیند چنین نگرشی، این است که اقدامات سازمانی بدون پرداختن به رابطهی آن با فضای پیرامونی و آمایشی قابل مطالعه نخواهد بود. از این روی، بهنظر میرسد که گوناگونی نقش و کارکرد مدیران و تصمیمسازان در تهران، یکی از سازوکارهای اثرگذار در وضعیت نابسامان فضای این شهر است. پژوهش حاضر با روش علی- مقایسهای و با بهرهگیری از روش های تصمیمگیری چندمعیاره، کوشیده است تا به ردهبندی شاخص های مدیریتی پنج نهاد مرتبط با تهران، شامل؛ شهرداری، شورای شهر، استانداری، فرمانداری و حکمرانان محلی (هستههای پنهان و دخیل در مدیریت شهری تهران که در نهادهایی چون ریاست جمهوری، قوهی قضائیه، مجلس شورای اسلامی و نهادهای نظامی حضور دارند) بپردازد. با همسنجی این پنج نهاد در پنج شاخص بودجه، نفوذ میانسازمانی، برخورداری سیاسی، لابیهای پنهان و دسترسی به مراجع قدرت، مشخص شد که نهادهای حکمران محلی با آنکه از نظر ساختاری، کم ترین نقش تعریف شده را در مدیریت شهری تهران دارند، اما در تصمیمسازی و کارگزاری این شهر، از بالاترین وزن برخوردار هستند. شهرداری تهران از نظر شاخص های یاد شده در ردهی دوم قرار گرفت و شورای شهر به همراه استانداری و فرمانداری نیز در ردههای پایانی جای گرفتند. بر پایهی نتایج برآمده از پژوهش، به نظر میرسد که یکپارچهسازی ساختار و کارگزار در مدیریت شهری تهران با رویکرد آمایشی یکی از برونرفتهای تمرکز فزایندهی این شهر است.
Machine summary:
چالشهاي مدیریت آمایشی کلان شهر تهران بر پایهي نگرش رئالیسم انتقادي تاریخ دریافت مقاله: 02/01/39 تاریخ پذیرش نهایی مقاله: 51/30/49 محمدصادق یحییپور (دکتراي جغرافیاي سیاسی، واحد صومعهسرا، دانشگاه آزاد اسلامی، صومعهسرا، ایران) مصیب قرهبیگی (دانشجوي کارشناسی ارشد جغرافیاي سیاسی، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران) چکیده رئالیسم انتقادي، فضا را یک شبکهي نظاممند از سازمانها در نظر میآورد که در درون ساختارهاي اجتماعی، اقتصادي و سیاسی بههم مرتبط شدهاند؛ برآیند چنین نگرشی، این است که اقدامات سازمانی بدون پرداختن به رابطهي آن با فضاي پیرامونی و آمایشی قابل مطالعه نخواهد بود.
پژوهش حاضر با روش علی- مقایسهاي و با بهرهگیري از روش هاي تصمیمگیري چندمعیاره، کوشیده است تا به ردهبندي شاخص هاي مدیریتی پنج نهاد مرتبط با تهران، شامل؛ شهرداري، شوراي شهر ،استانداري، فرمانداري و حکمرانان محلی (هستههاي پنهان و دخیل در مدیریت شهري تهران که در نهادهایی چون ریاست جمهوري، قوهي قضائیه، مجلس شوراي اسلامی و نهادهاي نظامی حضور دارند) بپردازد.
با همسنجی این پنج نهاد در پنج شاخص بودجه، نفوذ میانسازمانی ،برخورداري سیاسی، لابیهاي پنهان و دسترسی به مراجع قدرت، مشخص شد که نهادهاي حکمران محلی با آنکه از نظرگاه ساختاري داراي کم ترین نقش تعریف شده در مدیریت شهري تهران هستند، اما در تصمیمسازي و کارگزاري این شهر از بالاترین وزن برخوردار هستند.