Abstract:
شتاب مضاعف حرکت پزشکی و تکثر موضوعات مستحدثه در این عرصه ، بی تردید نیازمند تطبیق با موازین شرعی ، جهت اصطیاد احکام فقهی ـ حقوقی درخور است . یکی از مسائل بحث انگیز معاصر ،که حاصل پیشرفت تکنولوژی های نوین زیست پزشکی در دهه های اخیر است ،موضوع مرگ مغزی و چالش های فقهی و حقوقی مرتبط با آثار و احکام مترتب بر این وضعیت می باشد. بدون تردید، لازمه اصلی شناخت احکام و حقوق مبتلایان به مرگ مغزی ، ماهیت شناسی مرگ مغزی و ارتباط آن با مرگ حقیقی است . در این راستا نظرات مختلفی مطرح گردیده ، لیکن دیدگاه برگزیده ، پذیرش تلقی تساوق مرگ مغز پس از حالت فساد آن ، با زهوق روح است . مبنای این دیدگاه ، پذیرش مرجعیت عرف خاص در این مساله و اطمینان فقیه از اتفاق متخصصان در اتحاد مرگ مغزی با مرگ طبیعی است . در این فرض ، اصل بر ترتب احکام مرده قطعی بر فرد مبتلا به مرگ مغزی است و بر این اساس او فاقد شخصیت و اهلیت حقوقی بوده ،تخصصا، از موضوع و حکم حجر خارج است و بدیهی است که هرگونه نمایندگی وی مانند وکالت ، وصایت ، ولایت و قیمومیت نیز مرتفع می گردد. البته ، به دلالت دلیل لفظی ، نمی توان تا زمان حصول سردی بدن ، احکام تجهیز میت را بر وی مترتب دانست ؛مع الوصف ، رای به جواز برداشت اعضای پیوندی ، در دو فرض اضطرار یا اذن ولی امر مسلمانان امکان پذیر است .
Machine summary:
"در اینجا، ممکن است اشکالی مطرح شود که اگر بپذیریم تشخیص جزئیات با متخصصان است ، آیا همه پزشکان این رشته ، می توانند به صورت قطعی و جزمی ، اذعان داشته باشند که دانش پزشکی هیچ گاه - و لو در صدها سال آینده - نخواهد توانست مغز را به حالت طبیعی برگرداند و یا پیوند ساقة مغز را از بدنی به بدن دیگر انجام دهد؟ (لعل الله یحدث بعد ذلک امرا) اگر این احتمال وجود دارد که با پیشرفت علم ، روزی فرا برسد که امکان بازگشت مغز و بازیافت سلامتی آن مقدور باشد یا دست کم ، اگر این احتمال داده شود که در آینده ، دستگاه های مصنوعی یا سیستم های خاصی پدید آیند که بتواند تمام یا بخشی از اعمال مغز را انجام دهد، دیگر نمی توان به غیرقابل برگشت بودن کلیة فعالیت های آن یقین کرد و به عبارت دقیق تر، با فرض این احتمال ، دیگر نمی توان تلازمی بین مرگ مغزی و مرگ کامل انسانی برقرار کرد و یا با تحقق مرگ مغزی ، مرگ قطعی فرد را نیز ثابت نمود؛ زیرا نهایتا، چون اطبا از درمان قطعی مصدوم مغزی نا امیدند، وی را مرده تلقی کرده اند."