Abstract:
برآورد تبخیر و تعرق مرجع جهت برآورد نیاز آبی گیاهان، مدیریت طرحهای آبی و زهکشی و زمان آبیاری گیاهان از ضروریات بخش کشاورزی میباشد. لذا در این پژوهش به منظور یافتن بهترین مدل برآورد تبخیر و تعرق مرجع منطبق بر تبخیر و تعرق حاصل از دادههای تشت تبخیر برای حوضه آبریز شرق و جنوبشرقی کشور، از اطلاعات 66 ایستگاه هواشناسی و هیدرومتری مستقر در حوضه آبریز استفاده شد. سپس با تکیه بر روش خوشه بندی، ایستگاهها بر اساس آزمون فیشر و توکی به 1 خوشه تقسیم و تبخیر و تعرق مرجع حاصل از تشت تبخیر این 1 خوشه با مقادیر تبخیر و تعرق مستخرج از 8 معادله تبخیر و تعرق بر اساس پارامترهای آماری NRMSE, MAE, MBE, D, T, R مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصله روشهای هارگریوز سامانی، بلانی کریدل فائو 44 ، تورک و پریستلی، تیلور با توجه - - به ابعاد زمانی متفاوت، بهترین انطباق را با مقادیر تبخیر و تعرق مرجع حاصل از تشت تبخیر داشتند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد در مقیاس فصلی، فصل تابستان کمترین خطا و فصل زمستان بیشترین خطای برآورد OET را دارا بودند. از طرفی مقیاس ماهانه کمترین خطا را نسبت به مقیاس فصلی داشت. این نتیجه بیانگر کاهش خطای برآورد ETO در مقیاسهای زمانی کوچک میباشد.
Machine summary:
"٠٥ جدول ٥ : اسامی ایستگاه های متعلق به هر یک از خوشه ها خوشه ١ خوشه ٢ خوشه ٣ قرقرک افین اسفندک ارداک(بندساروج ) شاندیز مشهد کوشه خاص امور آب سیستان بندان النک اسدی شمخال نقنج کوه خواجه بیرجند تلخ آب (تهلاب ) امامزاده فرهادگرد نیشابور گزو تربت جام جالق آق دربند فریمان زشک گوربند خاش خواف باخرز بالا قدیرآباد سد طرق لادیز زابلی زابل باراریه کرتیان سد کارده لار پایین زاهدان زهک باغ سنگان گل مکان سرخس منصور آباد سربیشه سد زهک بزنگان لائین نو چناران نهبندان سنگان سدچاه نیمه پل خاتون مارشک حصار(شغل آباد) هوشک سراوان قائن سراوان تصفیه خانه خاش مزدوران خرکت *** *** سفیدابه ده منج درگز خیرآباد خاف *** *** شهرک علی اکبر *** *** *** *** *** شهرنو باخرز *** *** *** پس از شناسایی خوشه ها، اقدام به برآورد تبخیر و تعرق ایستگاه های هر خوشه شد.
بررسی روش های مختلف برآورد تبخیر و تعرق در خوشه ١ مشتمل بر ٢٠ ایستگاه (جدول ٤) در سه مقیاس ماهانه ، فصلی و سالانه در جدول ٦ بیانگر آن است که در مقیاس ماهانه دو روش بلانی کریدل - فائو ٢٤ و هارگریوز- سامانی به ترتیب اولویت ، تطابق بهتری با تبخیر و تعرق برآوردی از تشت تبخیر دارند.
براساس نتایج حاصله ، روش های هارگریوز- سامانی، بلانی کریدل - فائو ٢٤، تورک و پریستلی- تیلور بیشترین تطابق را با تبخیر و تعرق حاصل از اطلاعات تشتک تبخیر داشتند و از طرفی همین روش های دمایی و تشعشعی نیز در ابعاد زمانی متفاوت و خوشه های مورد بررسی نتایج متفاوتی را ارایه میدهند."