Abstract:
درمعنیشناسی شناختی، منظور از سازوکارهای شناختی ابزارهای شناختی مثل مجازهای مفهومی، استعارههای مفهومی و تصویری، و طرحوارههای تصویری هستند که در سازماندهی ودرک مفاهیم انتزاعی در ذهن انسان نقش دارند. هدف مقاله حاضر، بررسی نمونههایی از این سازوکارهای شناختی است که در دعای امام سجاد علیه السلام در صحیفة سجادیه به کاررفتهاست. سؤالی که مقاله حاضر این است که این سازوکارهای شناختی در مفهومسازی مضامین و درک مفاهیم انتزاعی دعا چه نقشی دارند. از سوی دیگر، کدام شاخصهای شناختی، زبان دعا را از زبان عادی متمایز میکند؟ نتایج تحلیل نشان میدهد مضامین دینی موجود در این ادعیه، علاوه بر مفاهیم حقیقی، از مفاهیم انتزاعی ساخته شدهاند که به کمک سازوکارهای شناختی استعاره، مجاز، تصویرسازی و طرحوارههای تصویری ساختارمند میشوند و درک آنها تسهیل میشود. همچنین، زبان دعا، از نظر نوع سازوکارهای شناختی به زبان عادی نزدیک است اما از جهاتی شاهد جنبههای ادبی در این مفهومسازیها میباشیم.
Machine summary:
"از سوی دیگر، کدام شاخص های شناختی ، زبان دعا را از زبان عـادی متمایز می کند؟ نتایج تحلیل نشان می دهد مضـامین دینـی موجـود در ایـن ادعیـه ، علاوه بر مفاهیم حقیقی ، از مفاهیم انتزاعی ساخته شده اند که به کمک سازوکارهای شناختی استعاره ، مجاز، تصویرسازی و طرحواره های تصویری ساختارمند می شوند و درک آن ها تسهیل می شود.
همانطور که در پیشینه تحقیقات اسـتعاره آمـده اسـت ، در استعاره های وجودی از این دست ، وضوحی که در الگوبرداری های استعاره ساختاری وجود دارد موجود نیست و نمی توان گفت که فرضا ین ج به از انسان برای بیـین ایـن جنبـه از زمان به کار رفته است .
این ارتباط میان استعارة ساختاری زندگی سفر است و زیر استعاره ها یا نگاشت هایی که خود از مفاهیم بنیادین هستند نشان می دهد که در سازوکارهای شناختی به ویژه در زبان ها و سیاق های غیر متداول ، چندین سازوکار با هم گره می خورند و کلیتـی شـناختی بـه دسـت می دهند که متفاوت از موارد کاربرد روزمرة تفکر است .
در واقـع مشـاهده شـد کـه استعاره ای مثل زندگی سفر است ، به مدد گسترش های بیرون از حوزه و تفصیل در همـان حوزه ، هم چنین به کمک جاندارپنداری و استعاره های تصویری ، و نیـز از طریـق تلفیـق بـا سایر استعاره ها، بیان خلاقانه ای می یابد و کاربردهای اسـتعاری از ایـن نـوع ، زبـان دعـا را متمایز از زبان های عادی می کند و بر جنبه های ادبی آن می افزاید."