Abstract:
کج رفتاری موتورسواران از جمله عوامل افزایش حوادث خیابانی و جاده ای و آسیب های ناشی از آن است ، علی رغم جدی بودن این مسئله در حوزه جامعه شناسی تحقیقات اندکی در این زمینه صورت گرفتـه اسـت . در حالی که برای تغییر رفتارهای نامناسب و مخاطره آمیـز لازم اسـت عوامـل آن را شناسـایی کـرد. در ایـن پژوهش راننـدگی بـا موتورسـیکلت یـک فعـل اجتمـاعی در نظـر گرفتـه شـده و بـرای تبیـین کـج رفتـاری موتورسواران از چارچوب تئوریکی انحراف رفتاری استفاده شده است .این پـژوهش از نـوع تحقیـق کیفـی بوده و در آن از نمونه گیری مبتنی بر هدف با حداکثر تنوع استفاده شده است . داده ها از طریق مصاحبه نیمـه ساختاری و بدون ساختار با ١٥ موتورسوار به دست آمده و تا رسیدن به اشباع نظری داده ها ادامه یافته است . یافته های تحقیق با توجه به عوامل مورد تأکید رویکرد انحـراف رفتـاری در ٤ مضـمون شـامل عـدم کنتـرل اجتماعی (کنترل رسمی و خودتنظیمی )، فرصت های افزایش یافته بـرای آمـوزش شـیوه هـای کـج رفتـاری ، دسترسی به شیوه های نابهنجار تخلیه هیجان و نیاز به تأیید اجتماعی ، فشار و الگوی نقش انحرافـی اسـتخراج شده است . در مجموع نتایج تحقیق ، هر یک از موارد فـوق را بـه عنـوان دلایـل اساسـی بـروز کـج رفتـاری موتورسواران مورد تأیید قرار داده است .
Machine summary:
"ir) تبیین عوامل مؤثر بر کج رفتاری موتورسواران بر مبنای رویکرد انحراف رفتاری مقدمه با آنکه رشد و گسترش فناوری برای تسخیر طبیعت و رفاه انسان بوده است ، اما نگرانـی هـای جامعه شناسان از همان آغاز انقلاب صنعتی و رشد و گسترش روزافزون این پدیده نسـبت بـه معایب و زیان های آن آغاز شد.
عوامل مؤثر بر کج رفتاری موتورسواران : رویکرد انحراف رفتاری در تبیین کـج رفتـاری بـه علت های کج روی از جمله فرصت های افزایش یافتـه بـرای آمـوزش شـیوه هـای کـج روی ، احساس فشار و الگوهای نقش انحرافی و همچنین نظام کج رفتاری و کنترل اجتمـاعی توجـه کرده است .
هیرشی 2 (١٩٦٩)در ایـن ---------------------------------------------------------------------------------------- Reekless Hirschi تبیین عوامل مؤثر بر کج رفتاری موتورسواران بر مبنای رویکرد انحراف رفتاری ارتباط معتقد است «اعتقاد افراد به اعتبار اخلاقی نظام هنجارهای اجتماعی و رعایت قـوانین ومقررات نیز موجب احساس وظیفه اخلاقی نسبت به دیگران می شود و ضعف چنین اعتقـادی راه را برای کج رفتاری هموار می کند» (ص ٢٦-١٦).
تبیین کج رفتاری موتورسواران بر مبنای نظریه فوق در مورد تأثیر خود تنظیمی بـه شـرح زیـر می باشد: منبع : (رحمانی فیروزجاه و همکاران ،١٣٨٥: ١٨٥) از سوی دیگر، مطالعات نشان داده است که نگرش های فرد نسبت به قوانین ، تخلف رانندگی ، ابزارهای کنترل ، دیدگاه فرد نسبت به هنجارهای غیررسـمی ، آگـاهی فـرد نسـبت بـه قـوانین سال چهارم -شماره ١٣ تابستان ١٣٩٤ رانندگی با میزان تصادفات رابطه دارند (رحمانی فیروزجاه و همکاران ،١٣٨٥: ١٨٦ به نقـل از: ویلیامز 1 و لوند١٩٨٧، 2 ؛ رز و گونزالس ١٩٨٨، و هایدن ١٩٨٩، 3 )."