Abstract:
فصاحت و بلاغت امیرالمومنین علی(ع) زبانزد دوران است و امام حسین(ع) نیز این زبان فصیح را از نیای خویش به ارث برده است؛ شخصیت بزرگواری که در ضدیت با ستم قیام کرد و با قلم شیوای خود به تنویر افکار مردم و بصیرت بخشی به آنان روی آورد. امام حسین (ع) اشعاری دارد که منسوب به ایشان است. درون مایه های سیاسی، اجتماعی، دینی، زهد و مانند آن محتوای غالب اشعار وی است. از مضامین ارزشمند اشعار امام حسین(ع) حکمت و موضوعات حکمی است ؛ ایشان در نظم قصاید حکمی اسلوب سهل، ساده، واقع گرا و گاه مخیل بدیع را مطمح نظر قرار داده است تا بدین گونه صدق عاطفة خویش را با زبان شعری فصیح تعبیر نماید. مضامین صبر، توکل بر خدا، دفاع از حق، قیام علیه ستم و بخشش در زمرة موضوعات حکمی است که در این مقاله مکتوب شده است. از نتایج ارزندة پژوهش حاضر محقق گردیدن سعادت دنیوی و اخروی انسانها با سرلوحه قراردادن کلام ائمه اطهار علیهم السلام است که ریشه در مبانی حکمی دارد .
Machine summary:
"غرور کبر و غرور مایة هلاکت انسان است تا آنجا که امام حسین(ع) این گونه اشعاری را به نظم در آورده است: « فإن سدوره أمسی غرورا و حل به ملمات الزوال و عری عن ثیاب کان فیها و ألبس بعد أثواب انتقال» (دیوانامامحسین(ع):178؛ صابری الهمدانی ، 1395ق: 53) بی پروایی او به خودکامگی گرایید و بلای نیستی بر او فرود آمد و از آنچه در برداشت برهنه شد سپس پوشاک سفر بر تن کرد از آن پس که خودپسندانه از اسبان، سواری میگرفت اکنون او را مردمان، بردوش خود می برند، به سوی گوری که در آن تنها رها خواهد شد حالی که دیگر، خویشان و غلامان از او دورند.
دیدگاه امام حسین (ع) در ارتباط با روزی حلال بدین گونه است؛ هر انجمن فشرده که داریم سرانجام پراکنده خواهد شد و آنچه از حلال و حرام که گرد آورده ایم بر پسران و دخترانمان بخش خواهند کرد و هم در میان آنان که پیش از مرگ در خور پشیزی و نه همسنگ دانه ای، نمی دانستیمشان و دوستان پس از ده روزی فراموشمان کنند حالی که دیگر، استخوانهایی پوسیده گشته ایم، گویی که به مهر با ایشان نیامیخته بودیم و گویا که دوستی همدل، هرگز در میانشان نمی زیسته است: « فعقبی کل شیء نحن فیه من الجمع الکثیف إلی شتات و ما حزناه من حل و حرم یوزع فی البنین و فی البنات » (دیوان امام حسین (ع): 116) 9."