Abstract:
خانواده به عنوان بنایی مقدس در اسلام مطرح شده است که تربیت صحیح افراد در این محیط از آسیب های اجتماعی بسیار زیادی جلوگیری کرده و ضامن سلامت انسان در محیط های دیگر، نظیر مدرسه و محیط شغلی خواهد شد. به همین جهت در سیره گهربار ائمه (علیهم السلام )، به ویژه در آموزه های امام رضا (ع ) اعتنای فراوانی به تربیت افراد در این محیط صورت پذیرفته است . هدف این مقاله پرداختن به بایستگیهای اخلاقی زیست خانوادگی از منظر امام رضا (ع ) میباشد. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی با رویکرد قرآنی ـ روایی، به کنکاش این مهم در دو حوزه شناختی و رفتاری پرداخته است . در حوزه شناختی به چگونگی ارتباط و تعامل با اعضای خانواده و در حوزه رفتاری آن حضرت (ع ) به آموزه هایی نظیر: مدیریت امور خانه ، انس با افراد خانه و فرزندان ، رعایت حق همسر، رفتار شایسته نسبت به خادمان و میهمانان اشاره نموده است .
Family is raised as a holy building in Islam that the correct training of people, prevent of many social damages, and will be guarantor of human health in other areas, such as: school and business environment. Therefore, in Imams (A) behaviors, especially in Imam Reza (A) teachings, we can see more attention to training of people in this area. The goal of this article is attention to moral necessity of family life in view of Imam Reza (A). This article in descriptive- analytical method with Qur'anic-Narrative approach, investigates this important issue in two cognitive and behavioral areas. In cognitive area, has noted to how to communicate and interact with family members, and in behavioral area has noted to Home Management, Familiarity with the home members and children, observance of the right of partner, proper behavior towards servants and guests.
Machine summary:
"به عنوان نمونه میتوان به یکی از فرمایشات امام رضا (ع ) اشاره نمود: چون آنگاه که سخن از تنگدستی مرد در خانه مطرح میشود حضرت دستور به گرفتن قرض م ی نمایند و میفرمایند: «اگر مردی دچار تنگدستی شد، به ضمانت خدا و پیامبرش به میزان غذای مورد نیاز خانواده اش وام بگیرد و اگر پیش از بازپرداخت وام خود وفات یافت ، بر عهده پیشوای مسلمانان است که وام وی را بپردازد.
حسن بن موسی نقل میکند: من در خراسان در مجلس علی ابن موسی الرضا (ع ) بودم و زید بن موسی در آنجا حاضر بود و به جماعت حضار فخر میفروخت ؛ امام رضا (ع ) که با دیگران مشغول گفتگو بودند، سخن زید را شنیدند و رو به او نموده و فرمودند: ای زید آیا حرف های ناقلان کوفه تو را مغرور کرده که روایت میکنند: فاطمه (س ) عفت خود را حفظ کرد و خداوند آتش را بر ذریه او حرام نمود، به خدا سوگند این امر جز برای امام حسن (ع ) و امام حسین (ع ) و فرزندان بلاواسطه آن حضرت (ع ) نیست .
نتیجه گیری پس از بررسی آموزه های رضوی در رابطه با بایستگیهای اخلاقی زیست خانوادگی از منظر امام رضا (ع ) این آموزه ها را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: قسمت اول مربوط به بعد شناختی این بایستگیها است که نقش زیربنایی در زندگی انسان ایفا میکند، چراکه مبانی نظری اخلاق زیست در خانواده را بیان مینماید."