Abstract:
بررسی ملاکهای انتخاب رشته داوطلبان ورود به دانشگاه ها بیانگر آرمان ها و اهداف نسل جوان جامـعه است که چالش های پیش روی آنها را نیز نشان مـی دهد. شناخت ملاک های داوطلبان این امـکان را برای تـصمیم گیران آمـوزش عالی کـشور فـراهـم مـی سازد تا در سیاست گزاری های آموزش عالی از جمله تعیین ضوابط گزینش دانشجو، ملاک های مورد نظر داوطلبان را نیز مورد توجه قرار دهند. به همین منظور، این پژوهش در صدد است تا ملاک های انتخاب رشته داوطلبان ورود به مراکز آموزش عالی را بررسی نماید.جامعه آماری این پژوهش ، ۱۸۳۳۹ نفر از داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در سال تحصیلی ۸۲‐۸۱ در شهر اصفهان بوده اند که ۱۵۰۰ نفر آنان نمونه آماری پژوهش را تشکیل داده اند. روش پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه ای حاوی ۳۶ سئوال بسته پاسخ براساس طیف پنج درجه ای لیکرت بوده است . ملاک های مدنظر داوطلبان با مطالعة پیشینه پژوهش و استفاده از اسناد، مصاحبه با دانشجویان و دیدگاه های صاحبنظران تدوین شده است .با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی ملاک های انتخاب رشته مجموع داوطلبان تجزیه و تحلیل شده است . علاوه بر آن ، این ملاک ها بر اساس تحصیلات پدر، رشته تحصیلی دوره دبیرستان ،سن و دفعات شرکت در آزمون سراسری مورد بررسـی و مقایسه قرار گرفـته است .
Studying the criteria choosing a discipline by candidates determines the ideals and goals of the young, and also the challenges they confront. Recognizing volunteers' criteria provides higher education decision maker with the possibility to consider ideal criteria of volunteers who are choosing disciplines.
The statistical population was the 18339 volunteers who were permitted to choose a discipline in the city of Isfahan in the academic year of 2002-3. The sample included 1500 people of this population. The research method was a survey and its tool was a questionnaire including 36 statements based on the five degree Likert scale. The considered criteria of volunteers have developed through studying research backgrounds, using documents, interviewing students and considering scientists' points of view. We analyzed the research results by using descriptive and inferential statistical methods. In addition to studying considered criteria of all the volunteers, these criteria have been considered according to their course fields in high school, age, number of participating in exam, and their parents' literacy.
Machine summary:
"با توجه به اهمیت ملاک های انتخاب رشته ,پژوهش های زیادی به ویـژه در خـارج از کشور در این خصوص انجام شده که به برخی از آنها اشاره مـی شـود: تینتـو۱(۱۹۷۵), اظـهار داشـته است مـهم ترین ویژگی هایـی که دانش آموزان در تحصیل ,انتخاب رشـته و انتخاب محل دانشگاه باید در نظر بگیرند همان مـلاک هـایی اسـت کـه امکـان ادامـه تـحصیل آنها تامـقاطع بالاتر را سبب مـی شود.
با توجه به اهمیت انتخاب رشته ، ملاکهای زیادی در آن تـاثیر مـی گـذارد کـه سـه دسته از مهم ترین آنهامـلاک های عـلمی ، خـانوادگی و شــغلی اسـت کـه بـه تفکیـک پژوهش های مربوط به آنها مرورمی شود: در پـژوهش انجـام شـده توسـط هیـل ۳(۲۰۰۲)، پرسـشنامه انتخـاب رشــته روی مجموعه ای از دانش آموزان آسیائی ، آفریقائی و آمریکائی که قصد ورود به دانـشگاه هـای آمریکا را داشتند اجرا شد.
در همین راستا، توجه به شهرت دانـشگاه (اولویـت شماره ۲۴) و منزلت اجتماعی رشته (اولویت ۲۷) دو مورد دیگری اسـت کـه هـر چـه سواد پدران بیشتر شده اهمیت آن نزد فرزندان بیشتر شده است ، به گونه ای که فرزندان دارای پـدران لیسانسیه و بالاتر این دو ملاک را بسیار مهم تـر از فرزنـدان دارای پـدران بی سواد دانسته اند (اولویـت ۱۷ در مقابـل ۲۷ و ۲۲ در مقابـل ۳۲).
برای مثال، متخصصان علوم تربیتی تأکید دارند که علاقمندی به رشته (اولویت کلی شماره ۱)، توجه به ویژگی های شخصیتی (۴)، میزان استعداد و توانائی های علمی (۷) و امکان پیشرفت (۶) باید از مهم ترین ملاک های ادامه تحصیل افـراد باشد که در این پژوهش نیـز مـورد توجه اکـثریت داوطلبان واقع شده است ."