Abstract:
قالیبافی در دورة صفوی به اوج شکوفایی رسید. با حمایت پادشاهان صفوی از هنر و هنرمندان، بهویژه هنر ـ صنعت قالیبافی فضایی مناسب برای اشاعه و پیشرفت هنر پدید آمد و منجر به شکوفایی استعداد هنرمندان آن زمان شد. علاقة قابل توجه پادشاهان صفوی به هنر قالیبافی، امکانات لازم برای گسترش سطح کیفی و کمی این هنر ـ صنعت را فراهم آورد.در این دوره از تاریخ هنر ایران، ظهور کارگاههای قالیبافی متعدد منجر به تولید قالیهایی با سطح کیفی بالا و بروز طرحهای خلاقانه توسط هنرمندان شد. اقدام به ایجاد کارگاههای درباری، این امکان را فراهم آورد که هنر قالیبافی از فرم روستایی و عشایری خود به فضای شهری و کارگاهی راه یابد و در نتیجه، تولیدی منسجمتر داشته باشد. در پی این اقدام، شاهد گسترش صادرات و توجه ویژه به تولید گسترده در دورة صفویه هستیم.هدف از این تحقیق، کشف دلایل رشد و اعتلای هنر قالیبافی در دورة صفویه و تعمیم دادن آن به عصر حاضر بوده است. بهنظر میرسد با دستیابی به مولفههای دستیابی به اوج هنر در عصر صفوی، و جایگزینی آنها در زمان پیش رو، متناسب با نیاز امروز جامعه، بتوان به سطح کیفی و کمی بهتری از این هنر ـ صنعت دست یافت
Machine summary:
"در سفرنامههای تاورنیه و شاردن و بسیار کسانی که در آن زمان از ایران بازدید کردهاند از پیشرفت قالی و مراکز متعدد بافت فرش در شهرهای اصفهان، کاشان، تبریز و کرمان اشارات فراوان شده است (نصیری، ۱۳۷۴: ۲۰).
طرحهای قالی از خلاقیت و نبوغ هنرمندان این عصر آنچنان بارور میشود که پس از گذشت چندصد سال هنوز مورد تقلید بوده و با تمام تلاشی که برای گشودن راهی به فراسوی چهارچوبة هنری این دوران معمول گردیده، جز در مواردی معدود، توفیق چندانی نصیب طراحان نشده است.
شاهاسماعیل با دعوت و حمایت از هنرمندان شهرهای مختلف تبریز را مرکز هنری و فرهنگی قرار داد و در این شهر، کارگاههای بافت قالی دایر کرد (حشمتی رضوی، ۱۳۸۷: ۱۸۱).
برخی نیز بافت این قالی را به کاشان نسبت میدهند؛ زیرا مردم این شهر به بافتن کالای ابریشمی عادت داشتند و بدون شک در قرن شانزدهم تعدادی قالی ابریشمین در این ناحیه تهیه شده است ولی این موضوع چیزی را ثابت نمیکند؛ زیرا با بودن پیشهوران خوب و ماهر، چنین قالیهایی را در هر کارگاهی میتوان تهیه کرد.
طرحهای قالی از خلاقیت و نبوغ هنرمندان این عصر آنچنان بارور میشود که پس از گذشت چندصد سال هنوز مورد تقلید بوده و با تمام تلاشی که برای گشودن راهی به فراسوی چهارچوبه هنری این دوران معمول گردیده، جز در مواردی معدود توفیق چندانی نصیب طراحان نشده است | رشد آموزش هنر | دورۀ سیزدهم | شمارۀ ٣ | بهار ١٣٩٥ رشد آموزش هنر | دورۀ سیزدهم | شمارۀ ٣ | بهار ١٣٩٥ | | رشد آموزش هنر | دورۀ سیزدهم | شمارۀ ٣ | بهار ١٣٩٥"