Abstract:
در این پژوهش سه روش آبیاری قطرهای نواری (تیپ)، بارانی و جویچهای در ایستگاه تحقیقات رزوه فریدن در استان اصفهان مورد ارزیابی فنی و اقتصادی قرار گرفت. این آزمایش بصورت طرح آماری کرتهای دوبار خرد شده نواری در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و طی دو سال اجرا شد. سه روش آبیاری در کرت اصلی، دو روش کاشت یک ردیفه و دو ردیفه بعنوان کرت فرعی یکبار خرد شده و دو رقم تجارتی سیبزمینی (آگریا و مارفونا) در کرتهای فرعی دوبار خرد شده قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی دو ساله این آزمایش نشان داد که بین تیمارهای روش آبیاری و روش کاشت تفاوت معنیدار وجود دارد. نتایج آزمایش در سال اول برتری میانگین تولید در روش بارانی و تیپ نسبت به جویچهای و در سال دوم برتری آبیاری بارانی به تیپ و روش تیپ به جویچهای را نشان داد. مقایسه میانگین عملکرد ارقام نشان داد هر چند رقم اگریا در سال اول نسبت به رقم مارفونا برتری معنیدار داشته لیکن مقایسه میانگین عملکرد دوساله عدم تفاوت معنیدار بین رقم اگریا و مارفونا را به ترتیب با میانگین تولید 24083 و 23233 کیلوگرم در هکتار نشان داد. نتایج مقایسه میانگین دوساله عملکرد بین روشهای کاشت نشان داد که کشت یک ردیفه با میانگین تولید 24839 کیلوگرم در هکتار نسبت به کشت دوردیفه با 22927 کیلوگرم در هکتار برتری معنیدار داشته است. در سال اول و دوم نیز کشت یک ردیفه برتری معنیداری نشان داد. بررسی اثر متقابل دوساله تیمارها نشان داد به جز اثر رقم × سال هیچکدام از دیگر اثرهای متقابل معنیدار نگردید. میانگین مقادیر WUE در روش آبیاری تیپ حداکثر و برابر kg/m392/4 بدست آمد. ارزیابی اقتصادی طرح حاضر با استفاده از محاسبه شاخص های نسبت منفعت به هزینه و ارزش حال خالص منافع، انجام گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، مقدار شاخص های مذکور در روش آبیاری بارانی نسبت به دو روش دیگر از مقدار قابل ملاحظهای برخوردار بوده که این موضوع حاکی از برتری اقتصادی اجرای سیستمهای آبیاری بارانی در منطقه مورد مطالعه میباشد و استفاده از روش های آبیاری قطره ای و سطحی برای کشت سیب زمینی در اولویت های بعدی قرار گرفتند.
In this study, three irrigation methods, namely, clouding tape, sprinkler and furrow in Rozveh Agricultural Research station (Fereidan Region in Isfahan) were evaluated. This study was conducted as randomized complete blocks design as a split-split strip plot layout with three replication during two years. Three irrigation systems were considered as main plots, two planting methods (one- row planting and two-row planting) as split subplots and two potato cultivars (Marfuna and Agria) as split-split subplots. Significant difference way observed between irrigation method treatments and planting method by analyzing two years results. Results of the 1st year showed the advantage of production mean in sprinkler and tape methods comparing to furrow method while the second year results showed the advantage of sprinkler method to tape method and tape method to furrow method. Comparison of yield mean of cultivars indicated that although Agria cultivar was preferred to Marfona cultivar in the 1st year, two year comparison of yield mean showed no significant difference between Agria and Marfuna cultivars with yield means of 24083 kg. and 23233 kg., respectively. The two year comparison results of yield means using different planting methods indicated that one row planting with mean yield of 24839 kg. was preferred significantly compare to two row planting with mean yield of 22927kg.. One row planting showed significant preference in the 1st and 2nd year. Two year interaction effect of treatments showed that, except cultivar × year source, other interaction effects were not significant. Tape irrigation led to highest mean of WUE equal to 4.92 kg/m3. Economic evaluation of the project was carried out using benefit -cost ratio and present value of net benefits. The results indicated that sprinkler system was more beneficial. Tape and furrow methods for potato planting stood in the next place. JEL Classification : Q15 , Q12 , Q25
Machine summary:
"بر اساس نتایج بدست آمده ، مقدار شاخص هـای مـذکور در روش آبیـاری بارانی نسبت به دو روش دیگر از مقدار قابل ملاحظه ای برخوردار بوده که این موضوع حاکی از برتری اقتصادی اجرای سیستم های آبیاری بارانی در منطقه مورد مطالعه میباشـد و اسـتفاده از روش هـای آبیاری قطره ای و سطحی برای کشت سیب زمینی در اولویت های بعدی قرار گرفتند.
این مقاله تحقیقاتی به منظور ارزیابی و مقایسه فنی روش های آبیاری قطره ای نـواری (تیـپ )، بارانی و جویچه ای و روش های کاشت یک ردیفه و دو ردیفه روی ارقام تجاری سیب زمینی طـی دو سال زراعی ٨٤-١٣٨٣ و ٨٥-١٣٨٤ در زمینـی بـه مسـاحت تقریبـی ١٦٠٠ مترمربـع در ایسـتگاه تحقیقات رزوه واقع در شهرستان فریدن که مهمترین منطقه سیب زمینی کاری استان میباشـد بـر روی ارقام اگریا و مارفونـا انجـام شـد.
لازم به توضیح است که به جز هزینه سرمایه گذاری اولیه سیستم ، سایر هزینه های در سـالهای مختلف شامل هزینه های تعمیرات و نگهداری، بـرق و انـرژی و جمـع آوری و پهـن کـردن نوارهـای آبیاری، براساس فرمول پرداخت یکبار به ارزش کنونی در سال پایه تبدیل شدند و همچنین از آنجـا که حجم آب مصرفی در سه روش آبیاری مورد بررسی با یکـدیگر متفـاوت اسـت و لازمـه ارزیـابی اقتصادی آن است که بدانیم با آب مصرفی توسط روش آبیاری قطره ای نواری (تیپ )، حـداکثر چـه مساحتی از سیب زمینی را می توان توسط روشهای آبیاری بارانی و جویچه ای به زیر کشت برد."