Abstract:
حق تولید مثل و باروری انسان از جمله حقوقی است که توجه سیاستگذاران را به خود معطوف داشته است. توجه به این حق با توسعهی تکنولوژیهای کمک باروری و همچنین روشهای جلوگیری از بارداری روزبهروز رو به افزایش است. برای درک نگاه اسلام دربارهی این حق میتوان به روشهایی چون چگونگی تشریع حق یا نحوهی بیان شارع تمسک جست که در این مجال تنها از طریق دوم و بررسی لسان ادلهی (قرآن) حق بودن تولید مثل ثابت میشود. این پژوهش به روش اسنادی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. براساس آیهی 223 سورهی بقره تولید مثل در اسلام در زمرهی حقهاست نه احکام، اما تولید مثل و باروری انسان ضمن آنکه حق است، رنگ حکم نیز به خود گرفته است. بدیهی است که در استیفای حق هم رعایت ضوابط شرعی لازم است. علاوه بر این، در نظام خانواده سخن گفتن صرف از حقوق نمیتواند راهگشا باشد، بلکه شارع مقدس گاه در حوزهی خانواده جنبهی احکام را بر حقوق ترجیح داده تا این نظام کوچک را اداره کند.
One of the Human rights which are paid attention to it now is the reproductive right. Considering to this right is more wide spreading by introducing new reproductive technology and new means of contraception. To understand the view of Islam about this issue we consider quality of legislation in the issue of this right and the way of legislator’s demonstration. Our method in this paper is the last way and by reviewing Quran to prove that reproduction is one of rights of couples in Islam. In this paper، we use the documentary and descriptive- analytical method .In conclusion، by the only one of Quran’s verse is proved the reproductive right in Islam not God’s judgments. In Our view it is better to say the human reproduction in one aspect is a right، also it can be God’s judgments in some condition. In replying we can say in performance of rights we must consider the divine orders. In addition، In Family system، discoursing only about rights is not useful، so the divine legislator in this area prefer obligations then rights to guide the small cell in society.
Machine summary:
"بنابراین، با این عنوان مطلبی در کتب آنها یافت نشد، ام ا برخی از فقهای متقدم اهل سنت در بابهای استیلاد و عزل از حق تولید مثل به «حق فی الولد» تعبیر کرده و در عبارات گوناگون آن را برای زوجه و زوج و حتی کنیز به کار بردهاند که نشان میدهد از نظر فقهای حنبلی و حنفی وجود چنین حقی متصور است (شیبانی و أنصاری کنوی، 1406: ج1، ص187؛ ابن مفلح، 1423: ج7، ص180 و ج6، ص246؛ کاسانی، 1406: ج2، ص334؛ شرباصی، 1385: 176).
4-2- آیهی 72 سورهی نحل «و الله جعل لکم من انفسکم ازواجا و جعل لکم من ازواجکم بنین و حفدة و رزقکم من الطیبات افبالباطل یؤمنون و بنعمت الله هم یکفرون» این آیه نیز از جمله آیات مستند دربارهی تولید مثل و یادآور نعمت خداوند برای انسان در زندگی زناشویی یعنی توالد و تناسل است که در نتیجهی آن انسان باید شکرگزار چنین نعمتی باشد (زحیلی، 1422: ج2، ص1282؛ ابوفارس، 1424: 20؛ عزام، 1429: 111؛ عبدالعزیزبن دردیر، 1990: 36؛ غانم، 1421: 218؛ صادقی تهرانی، 1365: ج16، صص417 و 418)، زیرا نتیجهی ازدواج توالد است (آلوسی، 1415: ج7، ص427).
اذن تشریعی به همراه مفاد «لام» مقتضی آن است که طلب ولد، حق زوج است، زیرا «حرث» به معنی محل حراث و زراعت و انبات یعنی تولید نسل است و البته برخی آن را به معنای حراثت لذت نیز تفسیر کردهاند، در حالی که این لفظ اختصاص به لذت ندارد، بلکه شامل طلب فرزند هم میشود، هر چند انصراف به خصوص حراثت ولد نداشته باشد و «لام» مفید اختصاص به معنی حق تشریعی است»."