Abstract:
نقشنما از انواع کلمه است که موجب تشخیص نقش کلمهها در جمله میشود. شاید در نگاه اول، نقشنماها که وظیفهای جز چفت و بست دادن بین واژگان ندارند در زمره واژگانی قرار نگیرند که شاعر با آنها نیز رفتارهای ویژهای داشته باشد اما بررسی آنها در شعر نشان میدهد این نوع کلمات میتواند ابزار موثری باشد که شاعر از آنها در ساخت زبان شعر خود بهره گیرد. آن چنان که یک شاعر با اشیا و اسامی و افعال برخورد خاصی دارد نسبت به حروف نیز میتواند برخورد تازهای داشته باشد. هدف این مقاله بررسی کارکردهای زیباشناختی نقشنما در شعر معاصر است که با روش استقرایی نشان داده است اهمیت آنها در ایجاد زبان شعر و تاثیر و برجستگی کلام از واژگان دیگر کمتر نیست. این نوع کلمات هم از نظر معنایی و هم از نظر لفظی و زبانی در برجستگی شعر نقش دارند و ابزاری برای تاکید و برجستگی معنا، عاطفه و اندیشه و عنصری برای ایجاد موسیقی، هنجارگریزی، ساخت فرمهای تازه زبانی و خلاقیت و نوآوری در حوزه شعر به شمار میرود. خلاقیتهایی مانند شروع یا اتمام شعر و سطر با برخی از نقشنماهای پیوند و یا تعدد و حذف خلاقانه نقشنماها، تاکید بر معنا با کاربرد مناسب نقشنما در بافت نحوی شعر از جمله مهمترین کارکردهای زیباشناختی این نوع کلمه در شعر معاصر محسوب میشود.
Machine summary:
در نگاه نخست ، نقش نماها وظیفه ای جز چفت وبست دادن میان واژهها ندارند و جزو واژگانی قرار نمی گیرند که شاعر با آنها رفتارهای ویژهای داشته باشد؛ اما بررسی های شعری نشان می دهند، این نوع کلمات می توانند ابزار مؤثری باشند که شاعر آنها را در ساخت زبان شعر خود به کارمی برد.
هدف این مقاله بررسی کارکردهای زیباشناختی نقش نما در شعر معاصر است که با روش استقرایی نشان داده است ، اهمیت آنها در ایجاد زبان شعر، تأثیر و برجستگی کلام از دیگر واژهها کمتر نیست .
» حر اضافه برخی محقق دیگ مثل سیدوفای آنها اسم شمارند ٣ همچنین به کارگیری دو نقش نما برای یک متمم که این کاربرد از سبک خراسانی وجود داشته است و هنوز نیز برخی شاعران برای برجستگی کلام از آن بهره می برند: «نوشته بر سر هریک به سنگ اندر» (اخوان، ١٣٩٠: ١٤٣)؛ «نگر/ تا به چشم زرد خورشید اندر/ نظری نکنی » (شاملو، ١٣٨٩: ٣٢٤ ).
پایان شعر با نقش نمای پیوند در قالب های غزل معاصر نیز دیده می شود: «بعـد یـک سـال بهـار آمـده مـی بینـی کـه بــاز تکــرار بــه بــار آمــده مــی بینــی کــه » (نظری، ١٣٩٠: ١٧) البته در این موارد می توان با جابه جایی ردیف «می بینی که » به آغاز مصراع معنایی کامل به دست آورد (می بینی که بعد از یک سال بهار آمده)؛ اما گاهی بخشی از جمله ـــ که پس از حرف پیوند قرار دارد ـــ حذف شده است .