Abstract:
امروزه، یکی از دغدغه های جدی عصرما، بحث پیوند دین و اخلاق است؛ اخلاق را بر چه پایه بنا باید کرد؟ خوب، بد، فضیلت و رذیلت ریشه در کجا دارند و معیار سنجش آن ها چیست؟ دین و اخلاق چه ارتباطی باهم دارند؟ این پژوهش با رویکرد دینی و با مددگیری از آثار ابوحامد غزالی تنها به نقد و بررسی وابستگی ضمانت رفتارهای اخلاقی به دین از نظر ابوحامد غزالی با تکیه به آرای علامه طباطبایی پرداخته است. غزالی اخلاق را به دین فرو کاسته و معتقد است که اخلاق نمی تواند مستقل از دین باشد و دین در اخلاق نقش بنیادین دارد. به باور غزالی، دین، یک تضمین مافوق طبیعی برای رعایت قواعد اخلاقی ارائه می دهد. علامه، در حوزه تضمین گزاره های اخلاقی توسط دین، به استقلال اخلاق از دین باور دارد.
The relationship between morality and religion is one of the serious concerns of our age. What is morality based on? Where does good، evil، virtue and vice emanate from? What is the evaluation criterion? What is the interplay between religion and ethics? This article delves into Abu Hamid Muhammad ibn Muhammad alGhazali's works with a religious approach to critically assess and examine his idea of the dependence of the sanctions of moral behavior on religion as seen by Allamah Tabatabai. Hence، al-Ghazali is of the view that morality comes with religion and religion is the source of morality as it plays a very basic role in it. According to al-Ghazali، religion is a supernatural source guaranteeing the observance of moral rules. Allamah Tabatabai، however، maintains that when it comes to the sanctions of moral codes، morality remains independent of religion.
Machine summary:
از اين رو، يکي از پرسش هاي اساسي که ذهن آدميان را پيوسته به خود مشغول داشته ، اين است : آيا «دين » بر رفتارهاي اخلاقي انسان تأثير دارد؛ و ميتواند ضمانت اجرايي براي رفتارهاي اخلاقي آدميان باشد، يا خير؟ در اين پژوهش تنها به «نقد و بررسي ضمانت اجرايي رفتارهاي اخلاقي به دين از ديدگاه غزالي با تکيه به آراي علامه طباطبايي»، ميپردازيم و از مباحث ديگروابستگي دين به اخلاق ، مانند وابستگي مفهومي ، وابستگي وجودي و وابستگي معرفتي در فرصت و مجال ديگر سخن ميگوييم .
ايشان نخست انگيزه هاي دنيوي يک فعل اخلاقي را برميشمارد که در واقع با توجه به اذعان خود علامه ، اين انگيزه ها، همان انگيزه هاي مطرح شده توسط علماي يونان و اخلاق قديم است که مردم با در نظر داشتن فايده هاي دنيوي آن ، آن را ميستايند، که ميتواند يک منبع انگيزش براي فعل اخلاقي باشد (طباطبايي، ١٣٩٤: ١/ ٥٣٤).
از نظر غزالي، در دين دو اعتقاد اساسي وجود دارد: يکي ايمان به خدا و ديگري ايمان به معاد، که از هر دوي اين باورها براي ضمانت اجرايي در انجام کارهاي اخلاقي استفاده شده است .
از نظر غزالي، در دين دو اعتقاد اساسي وجود دارد: يکي ايمان به خدا و ديگري ايمان به معاد، که از هر دوي اين باورها براي ضمانت اجرايي در انجام کارهاي اخلاقي استفاده شده است .
از نظر غزالي، در دين دو اعتقاد اساسي وجود دارد: يکي ايمان به خدا و ديگري ايمان به معاد، که از هر دوي اين باورها براي ضمانت اجرايي در انجام کارهاي اخلاقي استفاده شده است .