Abstract:
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مناسک حج عمرة مفرده بر تقویت هویت دینی دانشجویان دانشگاهاست. روش این پژوهش از نوع شبهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. بهمنظور انجام این پژوهش، 40 دانشجو بهعنوان گروه نمونه از میان جامعة دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه مازندران بهصورت هدفمند انتخاب شدند. بدین صورت که 20 نفر بهعنوان گروه آزمایش از میان اسامی قرعهکشی حج عمرة مفردة دانشجویی انتخاب و 20 نفر نیز بهعنوان گروه گواه از میان دانشجویان دانشگاه بهصورت هدفمند انتخاب شدند که از لحاظ ویرگیهای دموگرافیک با گروه آزمایش هماهنگ بود. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامة هویت دینی(علمالهدی، 1389). استفاده شد. پس از اجرای پیشآزمون هویت دینی بر روی هر دو گروه، گروه آزمایشی بهمدت 12 روز برای انجام مناسک حج عمره به مکه اعزام شد، اما گروه گواه تحت هیچگونه مداخلهای قرار نگرفت. پس از بازگشت دانشجویان، پسآزمون هویت دینی بر روی هر دو گروه آزمایشی و گواه بیدرنگ اجرا شد. بهمنظور بررسی پایداری اثرات مناسک حج، پس از گذشت 6 ماه، دوباره، آزمون پیگیری هویت دینی بر روی هر دو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل دادهها با روشهای آماری تحلیل کواریانس، با اندازهگیری مکرر و تحلیل کواریانس چند متغیری حاکی از آن بودند که بین میانگین نمرات گروه آزمایشی و گروه گواه تفاوت معناداری وجود دارد(001/0P>) و میتوان نتیجه گرفت که انجام مناسک حج، موجب تقویت هویت دینی گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه شده است. بنابراین، انجام این مناسک میتواند بهعنوان روشی مؤثر، در تقویت هویت دینی دانشجویان بهکار گرفته شود.
Machine summary:
نتـایج تحلیـل داده هـا بـا روش هـای آمـاری تحلیل کواریانس ، با اندازه گیری مکررو تحلیل کواریانس چنـد متغیـری حاکی از آن بودند که بین میانگین نمرات گروه آزمایشـیو گـروه گـواه تفاوت معناداری وجود دارد(٠٠٠١؟P)و می توان نتیجه گرفت که انجام مناسک حج ، موجب تقویت هویت دینی گروه آزمایشی نسبت به گـروه گواه شده است .
جدول ٦، نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری را به منظورپاسخ به این پرسش نشـان مـی - دهدکه آیا انجام مناسک حج ، بر افزایش مؤلفه های هویت دینی دانشجویان عمره گذار-شـامل اعتقادات دینی، عواطف و احساسات دینی،و رفتارهای دینی -اثر دارد یا خیر.
نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری روی نمره های پس آزمون مؤلفه های هویت دینی(اعتقادات دینی، عواطف و احساسات دینی و رفتارهای دینی) در گروه های آزمایش و گواه با کنترل پیش - آزمون ها (رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج جدول ٦نشان می دهدکه بین گروه های آزمایش و گـواه از لحـاظ حـداقل یکـی از متغیرهای وابسته (اعتقادات دینی، عواطف و احساسات ،و رفتارهـای دینـی) تفـاوت معنـاداری وجود دارد.
جدول ٨نتایج تحلیل کواریانس با اندازه گیری مکرر در مورد نمرات مؤلفـه هـای هویـت دینی(اعتقادات دینی، عواطف و احساسات دینی،و رفتارهای دینی) گروه آزمایشـیو گـواه را به منظور بررسی پایدار ماندن اثر حج عمره بر مؤلفه های هویت دینی دانشجویان در طول زمـان را نشان میدهد.
نتایج تحلیل کواریانس با اندازه گیری مکرر روی نمره های پس آزمون و پیگیری مؤلفه های هویت دینی گروه های آزمایش و گواه با کنترل پیش آزمون آنها (رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج جدول ٨نشان می دهدکه بین نمرات پس آزمون و پیگیری مؤلفه هـای هویـت دینـی تفاوت معناداری وجود نداشته است (١٩١=f و ٠/٩٤= p).