Abstract:
پیش از انفکاک تدریجی بخشهایی از ایران، کشورهایی که امروزه با نامهای تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و افغانستان شناخته میشوند، جزیی از پهنة وسیع سرزمین ایران بودهاند. امروزه در مناطق مذکور، پوشاک سنتی زنان در مقایسه با ایران امروز، از هویت ایرانی بیشتری برخوردار است، به نحوی که پوشاک سنتی زنان تاجیک، ترکمن، آذربایجانی و افغان را میتوان نمونههایی زنده از پوشاک سنتی اقوام ایرانی دانست. در این مقاله، بر اساس آرای محققان در خصوص مد، سنت و هویت و به منظور دریافت شاخصهها و ویژگیهای پوشاک اصیل زنان ایران، پوشاک سنتی زنان در چهار کشور مذکور با روشی استقرایی و قیاسی، بررسی شده و بر این اساس، ویژگیهای پوشاک زنان در این مناطق به منظور یافتن مؤلفههایی از پوشاک اصیل زنان ایرانی تبیین شده است. بر اساس تحلیل دادهها، نتیجهگیریهایی مبنی بر چگونگی عامگرایی و خاصگرایی فرهنگی در پوشاک زنان و نیز اصول واحد در طراحی و ساختار لباس ایشان در این حوزه ارائه شده است.
Machine summary:
"بنـابراین ، مقالـه بـا فـرض آنکـه در دوران کنـونی، پوشـاک سـنتی اصـیل ایرانـی همچنـان در کشـورهای تاجیکسـتان ، ترکمنستان ، جمهوری آذربایجان و افغانستان کـاربرد دارد و بـه هویـت بخشـی فـردی و جمعـی مـدد میرساند، به پرسش هایی در خصوص ویژگیهای لباس زنان در حوزة جغرافیای فرهنگی ایـران پاسـخ میدهد.
این مقاله در صدد است تا دریابد آیا ویژگیهای پوشاک اصـیل زنـان در چهار کشور مذکور از حوزة جغرافیای فرهنگی ایران بزرگ ، میتواند در تبیین اصول پوشـاک زیبـا و متین ایرانی برای زنان معاصـر ایـران مـؤثر باشـد؟ پرسـش فرعـی نیـز آن اسـت کـه عـام گرایـی و خاص گرایی فرهنگی در پوشاک زنان در جغرافیای فرهنگی ایران بزرگ چگونه بوده است ؟ بیان مسئله انسان بنابر کششی ذاتی، دوستدار تمایز از دیگری است .
بر این اساس بازخوانی پوشاک سنتی ایرانی نه تنها در پیشینۀ کشور ایران بلکه در گسترة ایـران فرهنگـی ، شـامل کشـورهای کنـونی تاجیکسـتان ، جمهـوری آذربایجان ، افغانستان و ترکمنستان ضروری است ؛ ضمن آنکه یـادآور مـیشـود در ایـن کشـورها همچنان لباس های سنتی پرکاربردتر از ایران کنونی است و حتی در بازتولید پوشاک امروزی نیـز مبنای مهمی به شمار میرود.
همچنـین اسـت وجوه مشترک متعددی میان پوشاک سنتی زنان در سه کشور دیگر بـا پوشـاک سـنتی زنـان در آذربایجان ایران ، سیستان و بلوچسـتان و برخـی از سـرزمین هـای شـمالی ایـران کـه بـه دلیـل یکسان بودگی ویژگیهای جغرافیای طبیعیشـان و فرهنـگ مشـترک منطقـه از ایـن اشـتراکات برخوردار بوده اند."