Abstract:
رواج پول الکترونیکی، حجم اسکناس و مسکوک در گردش را در ایران تحت تاثیر قرار داده است. مطالعه و تحلیل چگونگی و فرایند تاثیرگذاری پول الکترونیکی بر حجم اسکناس و مسکوک از موضوعات ویژه و با اهمیتی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است.
در این مقاله، اثر شاخصهای نشان دهنده میزان توسعه و نشر پول الکترونیکی از قبیل تعداد کارتهای بدهی، تعداد دستگاههای خودپرداز، تعداد پایانههای فروش و تعداد پایانههای شعب بانکها، بر روی حجم اسکناس و مسکوک در گردش برآورد شده است. برای برآورد مدلها از داده های فصلی سال های 1389-1383 استفاده شده است.
از برآورد مدلها نتیجه شده که در ایران افزایش تعداد کارتهای بدهی، حجم اسکناس و مسکوک در گردش را افزایش داده و علت رابطه مثبت بین تعداد کارتهای بدهی و حجم اسکناس و مسکوک در گردش، آن است که در دوره مورد مطالعه در ایران کارتهای بدهی، بیشتر جهت دریافت پول از دستگاههای خودپرداز برای خریدهای روزانه و هفتگی مورد استفاده قرار گرفتهاند. همچنین یافتههای این پژوهش مشخص ساخته که تعداد پایانههای فروش، اثر معکوسی بر حجم اسکناس و مسکوک در گردش داشته است.
The prevalence of electronic money has affected the volume of banknotes and coins in circulation in Iran. This paper aims to study and analyses the mechanism of e-money impacts on currency volume. In this regard، the effects of e-money issuance and development indicators، such as number of debit cards، number of ATM machines، number of Point of Sales (POS) terminals، number of terminals in bank branches، on the volume of banknotes and coins in circulation are estimated using quarterly data during 2004-2010. The estimation results show that the increase in the number of debit cards raises the volume of currency in circulation. This arises since the debit cards are often used to get money for daily and weekly purchases from ATM machines in Iran. In addition، the number of Point of Sales has a negative effect on the volume of currency in circulation.
Machine summary:
در اين مقاله ، اثر شاخص هاي نشان دهنده ميزان توسعه و نشر پول الکترونيکي از قبيل تعداد کارتهاي بدهي ، تعداد دستگاههاي خودپرداز، تعداد پايانه هاي فروش و تعداد پايانه هاي شعب بانکها، بر روي حجم اسکناس و مسکوک در گردش برآورد شده است .
مباني نظري ، مرور مطالعات تجربي ، تبيين متغيرهاي مدل، طراحي و برآورد الگو و نتيجه گيري ، عناوين اصلي اين تحقيق را تشکيل مي دهند که در آن به برآورد اثرات کوتاهمدت و بلندمدت پول الکترونيکي روي اسکناس و مسکوک در گردش در اقتصاد ايران با استفاده از روش همجمعي ARDL١ براي دوره ٨٩-١٣٨٣ پرداخته مي شود.
با توجه به مطالب فوق، فرم ARDL براي تحقيق حاضر به صورت زير تصريح شده است : (به تصویر صفحه رجوع شود) طبق تعريف متغيرهاي الگو عبارتند از: LCC: لگاريتم اسکناس و مسکوک در گردش LDC: لگاريتم تعداد کارتهاي بدهي LATM: لگاريتم تعداد دستگاههاي خودپرداز LPOS: لگاريتم تعداد پايانه هاي فروش LPP: لگاريتم تعداد پايانه هاي شعب LGDP: لگاريتم توليد ناخالص داخلي حقيقي LCPI: لگاريتم شاخص قيمتي مصرفکننده R: نرخ بهره اسمي (ميانگين وزني نرخ سود سپردههاي پس انداز کوتاه مدت) V: جزء اخلال براي انجام آزمون ريشه واحد در مورد دادههاي سالانه که در آن نمي توان فرضيه وجود اثرات فصلي را در مورد آنها طرح نمود، استفاده از آزمون هاي ديکي - فولر و فيليپس - پرون توصيه مي - شود.