Abstract:
خراسان به عنوان یکی از مهمترین حوزههای تمدنی ایران در دوران قبل و بعد اسلام جایگاه ویژه ای را دارا بود. اهمیت این سرزمین برای مسلمانان نیز به دنبال فتح این ناحیه به سرعت درک گردید. آرزوی ابومسلم در کسب حکومت خراسان اگرچه محقق نگردید اما طاهر بن حسین توانست اولین حکومت ایرانی را در این سرزمین بزرگ برقرار سازد. قلمرو حکومت طاهریان در خراسان چنان گسترده بود که از نظر مامون این سرزمین یک کشور به حساب میآمد. در میان شهرهای بسیار آبادی که طاهریان در قلمرو خود داشتند چهار شهر خراسان در تقسیمبندی جغرافیای این سرزمین در پیش و پس از اسلام اهمیت و جایگاه ویژهای داشته است. مرو، نیشابور، هرات و بلخ به عنوان شهرهای اربعه خراسان به لحاظ اهمیت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دیرینه خود در عصر طاهریان نیز مورد توجه قرار گرفته بود.
بسیاری از تحولات عمده رخ داده در این شهرها به همراه دقت و توجهی که طاهریان بر این مناطق داشتهاند از مهمترین مقولههای مورد بحث در این نوشتار است.
Khorasan as one of the most important areas of Iran during the pre-Islamic civilization has had a special place. The importance of this land for the Muslims conquered the area was quickly understood. Although the researcher did not wish Abu Tahir al-Hussein، in gaining Khorasan state of Iran in the first state to establish this great land. Taherian in the territory of Khorasan was so widespread that the country was considered a land of Ma'mun. Among the cities that the village had its own territory Taherian in four cities in the division of Khorasan in the geography of the land and the importance of Islamand has a special place. Merv، Nishapur، Herat and Balkh in Khorasan as four cities in terms of economic، political and cultural rights in their old age Taherian was also considered.
Machine summary:
در ميان شهرهاي بسيار آبادي که طاهريان در قلمرو خود داشتند چهار شهر خراسان در تقسيم بندي جغرافياي اين سرزمين در پيش و پس از اسلام اهميت و جايگاه ويژه- اي داشته است .
مرو، نيشابور، هرات و بلخ به عنوان شهرهاي اربعه خراسان به لحاظ اهميت اقتصادي، سياسي و فرهنگي ديرينه خود در عصر طاهريان نيز مورد توجه قرار گرفته بود.
خراسان، مرو، نيشابور، هرات، بلخ ، طاهريان حدود خراسان و اهميت شهرهاي آن تا آغاز عصر طاهريان سرزمين وسيع خراسان در طي ادوار مختلف تاريخ به عنوان يکي از مهم ترين حوزه هاي تمدن ايران به شمار ميرفته است .
وي نخستين کسي است که در دوران اسلامي براي اداره بهتر خراسان در سال ٤٥ هجري آن را به چهار قسمت تقسيم کرد: مرو، ابرشهر (نيشابور)مرو رود به انضمام فارياب و طالقان و هرات به انضمام بادغيس ، پوشنگ و بر هر يک حاکمي جداگانه گمارد١٠ اگر چه اين سياست در همان ايام دنبال نگرديد اما واقعيت آن است که شهرهاي مهم و اربعه خراسان بزرگ از همان آغاز ورود مسلمانان جايگاه خود را بازيافتند.
٤٧ اما با انتقال مرکز حکومت طاهريان از مرو به نيشابور توسط عبدالله بن طاهر اين منطقه از رونق و اعتبار و مرکزيت پيشين خود به عنوان ربع مهم خراسان افتاد.
بن طاهر با به دست گرفتن امارت خراسان در سال ٢١٥ هجري بدون اقامت طولاني در مرو راهي نيشابور گرديد و اين شهر را به عنوان مرکز حکومت خود انتخاب نمود.