Abstract:
در طول دوران اسلامی همواره نهادهای بسیاری توسط حکومتهای وقت روی کار آمده که مستقیم یا غیرمستقیم به امور مربوط به وقف پرداختهاند. وقف در جوامع اسلامی به حدّی از اهمیت برخوردار است که به نوعی میتوان آن را رکن سوم اقتصادی و اجتماعی این جوامع اسلامی به حساب آورد. نظر به اهمیت وقف در جامعه و گسترده بودن امور مربوط به آن، در هر جامعهای نهادی متولّی این امر بوده که در ایران بر طبق قوانین مصوّب و برخی قوانین فقهی امور مختلف مربوط به مدیریت منابع و مصارف اوقاف و متولّی این امر، سازمان اوقاف و امور خیریّه است. نظر به اهمیت مدیریت منابع و مصارف اوقاف و پژوهشهای اندک صورت گرفته در مورد آن، در این تحقیق سعی شده است که تا حدودی به بخشی از جنبههای آن پرداخته شود.
Machine summary:
نظر به اهمیت مدیریت منابع و مصارف اوقاف و پژوهشهای اندک صورت گرفته در مورد آن، در این تحقیق سعی شده است که تا حدودی به بخشی از جنبههای آن پرداخته شود.
از این روی باید بیان گردد که وقف یکی از پدیده های مهم تاریخی برای امت اسلامی است و از دستاورد های بزرگ تمدن اسلامی به شمار می-رود که بیان گر عمق اندیشه و فرهنگ آن، آیینه حرکت جوامع اسلامی و کوشش های آنها می باشد.
نظارت و انجام امور مربوط به وقف توسط این نهاد نیاز به مدیریت و کنترل ویژه ای داشته که خود برخوردار از قوانین و مقررات خاصی است که در این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و به طور مستقیم بدان پرداخته می شود.
از جمله حوزه ها و تصمیمات اداری جایز آن است که متولی وقف می تواند از ابزار و روش های جایگزین برای سرمایه گذاری و تحقق درآمد های بیشتر طرح ها استفاده نماید.
از این جهت دیگر رویکردهای توسعه و پیشرفت های مدیریتی به گونه ای بیشتر مستلزم وجود قاعده ای بر اساس «اصل لزوم وقف» می باشند، تا مدیریت وقف بتواند در چارچوب طرح هایی درازمدت و دارای اهداف و رویکردهای معین تحقق پذیرد.
در اینجا اشاره به این نکته حائز اهمیت است که اهداف طرح های وقفی در اصل اهدافی خیریه و نیکوکارانه می باشند و با اینکه فلسفه مدیریت بر اساس بالا بردن عواید و سود جهت انجام طرح های وقفی و پوشش بودجه وظایف و التزامات جدید قائل است، ولی سودآوری هدف اساسی وقف نیست.