Abstract:
شاخص های اندازه گیری تمرکز، ابزاری مهم برای شناخت ساختار بازار و راهنمای سیاستگذاران و دولتمردان جهت تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های درست در موضوعات کلان اقتصادی و صنعتی می باشد. در این مقاله نیز با هدف شناخت بازار سیمان به منظور کمک به دولتمردان در تدوین و اجرای سیاست های صحیح در رابطه با این صنعت، با استفاده از شاخص های نسبت تمرکز، هرفیندال-هیرشمن، آنتروپی، واریانس لگاریتم، ضریب جینی نسبت تمرکز و ساختار بازار صنعت سیمان ایران برای دوره زمانی 91-1383، اندازه گیری شده است. نتایج حاصله حاکی از آن است که در بازه مورد بررسی، مطابق با شاخص آنتروپی، واریانس لگاریتم و هرفیندال- هیرشمن بازار سیمان از نوع رقابتی بوده در حالیکه شاخص نسبت تمرکز و ضریب جینی بازار سیمان کشور را از نوع انحصاری و با درجه تمرکز پاین تعیین نموده اند. همچنین بررسی نوع مالکیت بنگاه های تولیدکننده سیمان نشان می دهد که به دلیل بالا بودن سهم تولیدکنندگان خصوصی در این صنعت، سلطه بنگاه ها بر بازار بیشتر بوده و قدرت اثرگذاری کارخانجات سیمان بر سیاست های تعیین شده از سوی دولت نیز بیشتر خواهد بود.
Machine summary:
در این مقاله نیز با هدف شناخت بازار سیمان به منظور کمک به دولتمردان در تدوین و اجرای سیاست‌های صحیح در رابطه با این صنعت، با استفاده از شاخص‌های نسبت تمرکز، هرفیندال-هیرشمن، آنتروپی، واریانس لگاریتم، ضریب جینی نسبت تمرکز و ساختار بازار صنعت سیمان ایران برای دوره زمانی 91-1383، اندازه‌گیری شده است.
نتایج حاصله حاکی از آن است که در بازه مورد بررسی، مطابق با شاخص آنتروپی، واریانس لگاریتم و هرفیندال- هیرشمن بازار سیمان از نوع رقابتی بوده در حالیکه شاخص نسبت تمرکز و ضریب جینی بازار سیمان کشور را از نوع انحصاری و با درجه تمرکز پاین تعیین نموده‌اند.
همچنین بررسی نوع مالکیت بنگاه‌های تولیدکننده سیمان نشان می‌دهد که به دلیل بالا بودن سهم تولیدکنندگان خصوصی در این صنعت، سلطه بنگاه‌ها بر بازار بیشتر بوده و قدرت اثرگذاری کارخانجات سیمان بر سیاست‌های تعیین شده از سوی دولت نیز بیشتر خواهد بود.
S,(1968),Industrial Organization,John Wiley اگر نسبت تمرکز چهار بنگاه، بیش از 60 درصد باشد بیانگر یک بازار کاملا متمرکز و تحت تسلط چند بنگاه است که به حالت انحصار چند جانبه موسوم می‌باشد.
جدول8- شاخص‌های تمرکز HHI, E و V بازار سیمان {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع: محاسبات تحقیق با توجه به مقادیر شاخص HHI و طبقه‌بندی شیفرد و همکاران، ساختار بازار سیمان کشور از سال 1388 از حالت رقابت انحصاری به رقابت کامل تغییر یافته است.
بنابراین برای تعیین نوع بازار با استفاده از شاخص آنتروپی لازم است ابتدا لگاریتم تعداد بنگاه‌های فعال در صنعت سیمان در هر سال محاسبه و با مقدار شاخص مزبور مقایسه گردد.
(
, 
, 
)
