Abstract:
در منابع اسلامی روایات زیادی درباره حوادث آینده جهان اسلام به عنوان ملاحم یا پیش گویی ذکر شده است. بخشی از این پیش گویی ها از زبان اولیای الهی بوده و به درستی محقق شده و بخشی هم به درستی روشن نیست. هر دو دسته اخبار می تواند در ایجاد و شکل گیری فرقه ها و قیام ها و به عبارتی نحله ها و جنبش ها تاثیرگذار بوده و نقش ایفا نماید. نوشته حاضر در پی آن است که این نقش و تاثیر را بررسی کند.
Islamic sources have provided many traditions in the Muslim world as Malahem or the inspirations for predictions of future events. Part of the predictions is from the saints of God and were rightly realized and the other part is not clear. Both categories can influence the creation and the formation of sects and uprisings and movements and had an impact and role to play. This article seeks to examine their role and impact.
Machine summary:
"آنچه از این جنبشها در محدوده تحقیق حاضر یعنی عصر حضور ائمه رخ داده باشد، مورد بحث خواهد بود وگرنه حرکتهای اجتماعی در طول تاریخ اسلام کم نیست.
هر چند نمیتوان بر ادعای محمد بن حنفیه درباره مهدی بودن صحه گذاشت و همراهی وی با مختار در این باره روشن نیست؛ اما در نامههایی که مختار به او نوشته و در تاریخ ثبت است صریحا عنوان مهدی وجود دارد.
نقشی که اخبار و پیشگوییها در ایجاد این فرقه داشت حدیثی است که به رسولخدا نسبت داده شده و امروز جزء اعتقادات شیعه امامیه نیز هست: «نام مهدی نام من است و کنیهاش کنیه من».
6 البته از ائمه شیعه روایاتی درباره غیبت مهدی داریم اما به گونهای نیست که بتوان بر نقش این اخبار در شکلگیری نحلهها یا جنبشهای مبتنی بر غیبت مانور داد.
و بار دیگر هنگامی که عبدالله بن علی نماینده نخستین خلیفه عباسی برای تصفیه شام از امویان به این منطقه رفت زیاد بن عبدالله سفیانی به طمع حکومت و ادعای اینکه او سفیانی موعود است و دولت اموی را بر میگرداند از مردم بیعت گرفت.
2 هدف دوم این بود که پس از سقوط بنیامیه، آنان همانند شیعیان که منجی و مهدی داشتند، ادعا کردند سفیانی موعود این خاندان است و برای بازگرداندن حکومت اموی ظهور خواهد کرد.
اما ایجاد نحله یا جنبش درباره وی مصداق کاملی ندارد جز آنکه بگوییم پدرش در صدد بود برابر محمد بن عبدالله حسنی جنبشی در حمایت بنیعباس ایجاد کند و چنین القا کند که نه او بلکه فرزندش مهدی است."