Abstract:
هر کشوری بر اساس برخورداری از سطوح قدرت، به گسترش حوزة نفوذ و افزایش نقش در منطقه یا مناطق پیرامون خود علاقه دارد. یکی از حوزههای ژئوپلیتیک حسّاس پیرامون ایران، شرق مدیترانه است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تحوّل در ساختار ژئوپلیتیکی خاورمیانه، ایران نقش محوری در گسترة جغرافیایی شیعیان یافت و سرزمینهای شیعهنشین شرق مدیترانه از اهمیت استراتژیک برخوردار گردید که همین میتواند در زمینة قلمروخواهی و گسترش علایق منطقهای جمهوری اسلامی ایران ایفای نقش کند.در این پژوهش، که از نوع «توصیفی ـ تحلیلی» است سعی شده با استفاده از مطالعات کتابخانهای، به این پرسش پاسخ داده شود که با توجه به اهمیت حوزة شرق مدیترانه در محدوده ژئوپلیتیک شیعه، تدوین یک الگوی راهبردی به منظور ترسیم یک قلمرو فضایی خارج از مرزهای جغرافیایی ایران، چه مولّفهها و الزاماتی دارد؟نتایج حاصل از این تحقیق، نشان میدهد که ایران با بهرهمندی از موقعیت کانونی در محدودة ژئوپلیتیکی شیعه و نقش موثر در تحوّلات منطقه، سعی در گسترش حوزة نفوذ و قلمروخواهی در شرق مدیترانه دارد و این نقطه از خاورمیانه به لحاظ حضور جمعیت قابل توجهی از شیعیان، که در همجواری با رژیم صهیونیستی واقع شده، بستر لازم برای حضور و قلمروسازی ایران را دارا بوده و در راهبرد منطقهای ایران از جایگاه مهمی برخوردار است.
Machine summary:
در این پژوهش، که از نوع «توصیفی ـ تحلیلی» است سعی شده با استفاده از مطالعات کتابخانهای، به این پرسش پاسخ داده شود که با توجه به اهمیت حوزة شرق مدیترانه در محدوده ژئوپلیتیک شیعه، تدوین یک الگوی راهبردی به منظور ترسیم یک قلمرو فضایی خارج از مرزهای جغرافیایی ایران، چه مؤلفهها و الزاماتی دارد؟نتایج حاصل از این تحقیق، نشان میدهد که ایران با بهرهمندی از موقعیت کانونی در محدودة ژئوپلیتیکی شیعه و نقش مؤثر در تحولات منطقه، سعی در گسترش حوزة نفوذ و قلمروخواهی در شرق مدیترانه دارد و این نقطه از خاورمیانه به لحاظ حضور جمعیت قابل توجهی از شیعیان، که در همجواری با رژیم صهیونیستی واقع شده، بستر لازم برای حضور و قلمروسازی ایران را دارا بوده و در راهبرد منطقهای ایران از جایگاه مهمی برخوردار است.
(همان، ص111و112) در اینجا، به بررسی تأثیرات ایدئولوژیک انقلاب اسلامی در کشورهای لبنان و سوریه به عنوان قلمروهای شیعهنشین تحت نفوذ ایران در شرق مدیترانه، که قلمروسازی جمهوری اسلامی در آنها موفق بوده است، میپردازیم: لبنان لبنان در ضلع شرقی مدیترانه، کشور پیچیدهای است که اقوام و طوایف و گرایشهای دینی گوناگونی را در خود جای داده است و با وجود آنکه در زمره واحدهای مستقل سیاسی جهان عرب به شمار میآید، موقعیت خاص ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک این کشور آن را در کانون توجه کشورهای خاورمیانه و کشورهای غرب قرار داده است؛ چنان که ایجاد تشنج در آن، به ویژه در مرز مشترک هفتاد مایلی آن با سرزمین اشغالی، موجب میگردد موجودیت کشور اشغالگر همواره به کشورهای منطقه یادآوری گردد.