Abstract:
قرآنکریم علاوه بر هدف اساسی خود که هدایت انسان ها به سوی سعادت است، مسائلی را که در جهت بهبود کیفیت زندگی دنیایی او ضروری است تبیین نموده است. بدون شک موضوع سلامت روان در افراد و اجتماعات بشری یکی از ضروری¬ترین دغدغه های انسان معاصر می باشد که در طول دوره های گوناگون، نظریه پردازان پیرامون آن بحث¬های فراوانی را مطرح¬کرده اند. ناکارآمدی این نظریه ها به دلیل عدم شناخت کافی از انسان، می¬تواند عاملی در جهت آسیب¬ها و تهدیدات اجتماعی به دلیل عدم وجود سلامت روانی باشد. قرآنکریم در خصوص این موضوع به لحاظ مبنایی و محتوایی از غنای والایی برخوردار است و نقش بسزایی در کاهش و از بین بردن فشارهای روانی دارد. راهکارها و سفارش¬هایی که توسط دین اسلام صورت گرفته است زمینه ساز تقویت روحی و روانی افراد در اجتماع است. قرآن¬کریم از بعد انسان شناسی، راه حل¬هایی بنیادین را در موضوع تامین سلامت روانی مطرح نموده است. این پژوهش با روش کتابخانه¬ای، عوامل موثر و مخرب سلامت روان در قرآن¬کریم و با محوری سوره بقره را بررسی کرده است و در نهایت عوامل بیان شده را برای دست یابی به سلامت روان جامع و کامل ارزیابی نموده است
Machine summary:
با وجود گسترش علم و نظریه¬پردازی اندیشمندان گوناگون و همچنین تأمین نیازهای مادی در برخی از کشورها، بزهکاری¬های اجتماعی رو به گسترش است؛ باید از خود پرسید که دلیل این موضوع چیست؟ چرا درصد آسیب¬های اجتماعی و بحران¬های فرهنگی ناشی از ضعف¬های روحی و بیماری¬های روانی است؟ به چه میزان راه تأمین سلامت روان در اجتماع صحیح پیموده شده است؟ شاید بتوان این طور عنوان نمود که حجم وسیعی از مشکلات فردی و اجتماعی در جهان به دلیل عدم وجود سلامت روانی است که دلیل عمده این موضوع نیز به عدم شناخت صحیح از انسان و عدم کارآیی نظریات فعلی به دلیل ناقص بودن در نوع شناخت و راه حل باز می¬گردد.
خداوند بر بیماری آنان افزوده است و به خاطر دروغ¬هایی که می¬گفتند، عذاب دردناکی در انتظار آنهاست» (بقره/10)؛ همان طور که پیش از این بیان شد قرآنکریم در 12 مورد به بیماری قلبی یا روانی انسان اشاره نموده است که در تقابل با سلامت روانی قرار دارد.
(همان منبع، 353) در آیه بعد نیز خداوند متعال می¬فرماید، «الذین آمنوا و عملوا الصالحات طوبی لهم و حسن مآب» (رعد/29) بسیاری از مفسران بزرگ کلمه «طوبی» را مؤنث «اطیب» دانستهاند که مفهومش بهتر و پاکیزهتر یا بهترین و پاکیزهترین است، و با توجه به این که متعلق آن محذوف است، مفهوم این کلمه از هر نظر وسیع و نامحدود خواهد بود، نتیجهای که با ذکر جمله «طوبی لهم» همه نیکی¬ها و پاکی¬ها برای آنان پیش بینی شده است، از همه چیز بهترینش، بهترین زندگی، بهترین نعمت¬ها، بهترین آرامش، بهترین دوستان، و بهترین الطاف خاص پروردگار، همه اینها در گرو ایمان و عمل صالح است، و پاداشی است برای آنها که از نظر عقیده، محکم و از نظر عمل، پاک و فعال و درستکار و خدمتگزارند (مکارم شیرازی و دیگران، 1374، 447).