Abstract:
خودپندارۀ بدنی، سازۀ روانی بسیار مهمی است که در زنان ماستکتومیشده، بهشدت تضعیف میشود. پژوهش حاضر بهمنظور تعیین تأثیر فعالیتهای منتخب هوازی بر خودپندارۀ بدنی زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومیشدۀ تحت رادیوتراپی انجام گردید. 40 بیمار مبتلا به سرطان پستان که پس از پیشآزمون خودپندارۀ بدنی بهصورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل با تعداد مساوی در هر گروه تقسیم شدند، جامعۀ آماری پژوهش را تشکیل دادند. شرکتکنندگان در گروه تجربی طی 25 جلسۀ 20 تا 30 دقیقهای به تمرینات هوازی منتخب پرداختند. پس از اتمام جلسات تمرینی، از شرکتکنندگان پسآزمون خودپندارۀ بدنی گرفته شد. بهمنظور تحلیل دادهها از آزمون تی مستقل در سطح (P<0.05) استفاده گردید. نتایج نشان میدهد که در گروه تجربی، خودپندارۀ بدنی کلی و خردهمقیاسهای آن پیشرفت داشته است؛ درحالی که در گروه کنترل، تغییر قابلملاحظهای در خودپندارۀ بدنی کلی و خردهمقیاسهای آن مشاهده نمیشود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر به کاردرمانان توصیه میشود که در مراکز درمانی، از فعالیتهای هوازی مناسب بهعنوان درمان کمکی عوارض روحی ـ روانی ناشی از جراحی ماستکتومی، بهویژه بهبود خودپندارۀ بدنی بهره گیرند.
Machine summary:
"ابزارهای اندازهگیری شامل: فرم رضایتنامۀ کتبی که جهت کسب رضایت از آزمودنیها استفاده شد، پرسشنامۀ اطلاعات شخصی، ورزشی و پزشکی بیمار که شامل: نام، سن، تحصیلات، وزن، قد، میزان فعالیت جسمانی، مرحلۀ سرطان پستان، عوارض، مشکلات کنونی و داروها بود و نیز فرم کوتاه پرسشنامۀ خودتوصیفی بدنی (PSDQ-S) 1 که شامل 36 سؤال میباشد و برای اندازهگیری نه خردهمقیاس خاص از خودپندارۀ بدنی (سلامتی، هماهنگی، فعالیت بدنی، چربی بدنی، لیاقت ورزشی، ظاهر، قدرت، انعطافپذیری و استقامت) و یک خردهمقیاس کلی (عزت نفس) طراحی شده است بود.
گزارش شده است که فرایند تغییر در خودپندارۀ بدنی از طریق فعالیت بدنی، شاید به عواملی نظیر طول دورۀ تمرین، بافت تمرین، شدت بیماری و نگرش آزمودنیها وابسته باشد؛ اما افتخاری، رجبی و شفیعزاده (1386)، پاجارس (2001)، شهباززادگان و همکاران (1387)، قاسمی، مؤمنی و خانکه (1388)، بنفیلد و مکیب (2002) و زرشناس و همکاران (1389) با انجام پژوهشهایی دریافتند که شرکت در فعالیتهای بدنی می تواند باعث افزایش عزتنفس و بهبود نگرش فرد نسبت به خویشتن شود؛ زیرا، شرکت در فعالیتهای بدنی موجب افزایش سطح تواناییهای بدنی و آمادگی بدنی فرد شده و این مورد بهنوبۀ خود موجب تغییر نوع ارزیابی و برآورد فرد از قابلیتهای خود میگردد که درنهایت، سبب افزایش عزتنفس و نگرش مثبتتر به بدن میشود (16،18،30،31،33،37).
نتایج این پژوهش نشان داد که فعالیتهای هوازی اثر معناداری بر بهبود خودپندارۀ کلی و تمام خردهمقیاسهای خودپندارۀ بدنی (سلامتی، هماهنگی، فعالیت بدنی، چربی بدنی، لیاقت ورزشی، ظاهر، قدرت، انعطافپذیری، استقامت و عزتنفس) دارد؛ بنابراین، نتیجه میگیریم که فعالیتهای هوازی متناسب میتواند در کاهش عوارض روحی ـ روانی، بهویژه خودپندارۀ بدنی که ناشی از جراحی ماستکتومی میباشد تأثیر بهسزایی داشته باشد."