Abstract:
در پژوهش حاضر ویژگیهای شخصیتی و متغیرهای سازمانی به عنوان پیشبینهای حادثه دیدگی در رانندگان اتوبوسهای شهری در سازمان اتوبوسرانی شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. نمونه پژوهش شامل 150 رانندهی حادثه دیده (طی 5 سال گذشته) و 150 رانندهی حادثه ندیده بودند. برای انتخاب نمونه از گروههای حادثه دیده و حادثه ندیده از روش انتخاب تصادفی ساده استفاده شد. رانندگان حادثه دیده و حادثه ندیدهی نمونهی پژوهش، به وسیلهی پرسشنامهی شخصیتی پنج بعد بزرگ (به جز گشاده ذهنی) و متغیرهای سازمانی مورد سنجش قرار گرفتند و به منظور ناشناس ماندن هویت آزمودنیها از کسب اطلاعات جمعیت شناختی پرهیز شد. در این پژوهش، برای تحلیل دادهها از روش تحلیل تمیز استفاده شد. نتایج به دست آمده از کاربرد معادلهی تابع ممیز، فرضیهی پژوهش را تایید کرد. به بیان دیگر، از روی ویژگیهای شخصیتی و سازمانی میتوان احتمال حادثه دیدگی در رانندگان را پیشبینی کرد.
Machine summary:
اخیراً دقیقترین برآورد هزینههای تصادفات جادهيی در ایران که توسط پژوهشکده حمل و نقل وابسته به وزارت راه و ترابری انجام شده است، نشان میدهد - Mohan - Christopher, Murray, Alan, & Lopez - Ameratunga, Hijar, & Norton - World Health Organization - Wikipedia در سال 1386 مجموع هزینههای تصادفات درون شهری و برون شهری بالغ بر 18 هزار میلیارد تومان، معادل 18 میلیارد دلار (برابر با 7 درصد تولید ناخالص ملی) بوده است.
در رويكرد شناخت اجتماعي، مدلهايي از قبيل نظريهي عمل مستدل 9 ، رفتار برنامهريزي شده 10 و مدل باور سلامتي 11 براي مطالعهي متغيرهاي اثرگذار بر رفتارهاي مخاطرهآميز - Denning - Ferguson, McNally, & Booth - Cattell, Eber, & Tatsuoka - The freedom from accident - Eysenck - Arthur & Graziano - Hanson - Ulleberg & Rundmo - reason action - Planed action - health belief رانندگي مكرراً مورد استفاده قرار گرفتهاند (اجزن و فيشبين 1 ، 1980؛ نقل در اولبرگ و راندمو، 2001).
The five-factor model and safety in the workplace: investigating the relationships between personality and accident involvement, Journal of Prevention and Intervention in the Community, 22, 43–52.