کاری نو در فقه اقتصادی Introduction and review

نقد کتاب فقه و حقوق بهار 1395 - شماره 5 (‎10 page(s) - From 7 to 16 )

Keywords: منابع طبیعی فقه اقتصادی فقه موضوعی مالکیّت فقه کتاب درسنامه فقیه روایات متن

Abstract:

فقه در یک نگاه کلّی، مسئولیّت تبیین وظایف و حقوق مسلمانان را در تمامی شئون زندگی به عهده دارد. بر این پایه باید به تمامی جوانب موضوعات مورد ابتلای مسلمانان توجّه لازم را داشتهباشد. تخصّصیشدن موضوعات و مباحث فقهی، راهکاری مهمّ در راستای رسیدن به این هدف است. کتاب فقه منابع طبیعی هم در مسیر دستیابی به این هدف کلان، تالیف شده است. در این میان باید فقه موضوعی، ساختار و مبانی فقه جواهری را هم حفظکند و اصول تحقیق در آن را مورد توجّه قراردهد. از سوی دیگر با موضوعشناسی دقیقتری که در عصر حاضر ـ متناسب با زمان ـ امکانپذیر است، این مباحث را عمق ببخشد. نویسندة محترم این اثر، که خود از دانشآموختگان حوزة علمیّه قم و نیز متخصّص در حوزة اقتصاد است، در این جهت گام برداشته، و قطعا این زحمت ایشان قابل تقدیر و ارجگذاری است. در این نوشتار سعی شده است ضمن بازخوانی محاسن و نکات مثبت این کتاب، نکاتی را در جهت نقد و ارزیابی کتاب به خوانندگان گرامی ارایه شود.

Machine summary:

شاخصة این نوع نگارش آن است که مسائل موضوع مورد نظر، اگرچه که در کتابهای (فصول) مختلف فقهی ذکر شدهاند؛ اما کنار هم مورد بررسی قرارمیگیرند. در این بخش، منابع دارای مالکیت دولتی و عمومی، از جهت چگونگی استفاده بخش خصوصی از این منابع، با نگاه فقهی بررسی شده و سؤالات چندی، در موضوع بهرهبرداری از منابع، پاسخ داده شده است: ۱. از آنجا که کتاب برای مقطع کارشناسی ارشد با محوریت پژوهش در کنار آموزش نگاشته شده است، پژوهشهای مناسب هم قابل طراحی بود که متأسفانه انجام نشده است. در این روش فقهی چیست؟ اگرچه که بحث تفصیلی از مبانی، به مباحث اصول فقه مربوط است، اما به هرحال روش ارائه شده، باید مطابق یک روش باشد. مقایسه مباحث فقهی در بحث ملکیت معادن، با مباحث فقهی در مسئله بهرهبرداری از منابع طبیعی دولتی تا حدود زیادی گویای این ناهمگونی در روش فقهی ارایه شده در این کتاب است. این کار در کتاب حاضر، با استناد به نقل مستقیم کلمات برخی فقیهان انجام شده است. لکن گاه این مسئله به تطویل کشیده شده است (نمونه بنگرید: ص۷۴)؛ اگرچه که کار رجالی روی روایات یکی از وظایف فقیه است، لکن باید این مسئله در حدی مورد توجه قرارگیرد که متن کار را تشکیل ندهد. لازم به ذکر اینکه در این جهت روش فقهی مورد استفاده هم در شناخت ملاک نقل اقوال نقش دارد. در این روش فقهی چیست؟ بررسیهای سندی روایات در این کار انجام شده است.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: