Abstract:
این گفتار به معرفی و نقد و بررسی کتاب ماخذ شناسی وقف نوشته سیداحمد سجادی جزی می پردازد. نگارنده پس از مقدماتی کوتاه درباره ضرورت و فواید ماخذشناسی و مبحث وقف، به ویژگی های کلی و جزئی کتاب می پردازد و آنگاه پیشنهادهایی برای تکمیل و روزآمدسازی کتاب و نیز بایسته های پژوهشی بر اساس داده های کتاب ارائه می کند.
Machine summary:
این نوشتار آهنگ معرفی همین کتاب را دارد، نه مقایسۀ این کتاب با آثار پیشین را که خود به مقالات دیگر نیاز دارد؛ ولی در حد آماری و کمی اشاره میشود که گستردهترین کاری که پیش از این در زمینۀ وقف انجام شده (کتاب وقف در آیینۀ آثار، مؤسسۀ پارسا)، یکهزار و ۸۰۴ عنوان کتاب و مقاله و پایاننامه را (تا سال ۱۳۸۷) شناساندهاست؛ درحالیکه مأخذشناسی وقف، ۶هزار و ۲۳۹ منبع را (تا سال ۱۳۹۳) میشناساند.
۲. یادکرد منابع مشتمل (یعنی آنچه بخشی از آن دربارۀ وقف است) در بعضی موارد، رویۀ روشنی ندارد؛ مثلا منهاج الصالحین (شمارۀ ۴۷۳۸ تا ۴۷۴۰ ص ۳۸۳) که نوعی رسالۀ فتوایی است، یاد شدهاست، اما دیگر رسالههای فتوایی که با عنوانهای دیگر منتشر شدهاند، در کتاب یاد نشدهاند؛ عنوانهایی مانند: توضیح المسائل، صراط النجاة و ....
۴. ترجمۀ برخی عناوین منابع عربی به فارسی، از کارهای مفیدی است که در این مجموعه انجام شدهاست.
تکرار و تأکید میشود که نه موضوعهای اصلی و فرعی یادشده در این سیاهه را باید فهرستی جامع و مانع دانست و نه مدخلهایی که ذیل آنها یاد شدهاست؛ بلکه فقط یادداشتی شتابزده است برای آنکه ظرفیت پژوهشی و ترویجی گستردهای را که در این موضوع وجود دارد، نشان دهد.
برای نمونه یاد میشود: *نمایۀ موضوعی - الفبایی * نمایه براساس مذهب نویسندگان یا فضای مذهبی مقالات * نمایه براساس موضوع - کشور (مسائل وقف در کشورهای مختلف) * نمایه براساس ساختار منبع اطلاعاتی (دستکم دربارۀ نسخههای خطی که سرشار از بایستههای پژوهشی است).