Abstract:
نرخ بیکاری استان سیستان و بلوچستان که در سال 1375 به 9 درصد رسیده بود، به شدت افزایش یافته و در سال 1385 به 52/31 درصد رسیده است. بنابراین باید در جهت کاهش بیکاری این استان، اقداماتی صورت پذیرد و به دلیل محدودیت منابع تولیدی، باید به فعالیت هایی توجه شود که بیشترین اشتغال را ایجاد می نمایند. این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ این سوال است که فعالیت های اقتصادی کلیدی اشتغالزای استان سیستان و بلوچستان کدامند؟ و آیا سیاست های رشد محور لزوما بیشترین اشتغال را ایجاد می کنند؟ برای دستیابی به پاسخ، با استفاده از جدول داده - ستانده این استان مربوط به سال 1386، شاخص های پیوند مربوط به تولید و اشتغال و کشش داده - ستانده محاسبه شد. شاخص چند رتبه ای (MRI) برای تولید و اشتغالزایی نیز محاسبه شد تا تمامی شاخص های ذکر شده را همزمان در نظر بگیرد. نتایج با توجه به شاخص MRI نشان می دهد که فعالیت های «کشاورزی، شکار و جنگلداری»، «معدن»، «صنعت»، «هتل و رستوران»، «عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه و کالاها» و «بهداشت و مددکاری اجتماعی» از نظر اشتغالزایی کلیدی هستند؛ در حالی که بخش های کلیدی از نظر تولید «کشاورزی، شکار و جنگلداری»، «صنعت»، «تامین آب، برق و گاز طبیعی»، «هتل و رستوران»، «عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه و کالاها»، «حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات» و «سایر خدمات عمومی، اجتماعی، شخصی و خانگی» تعیین شد. لذا سیاست های رشد محور لزوما بیشترین اشتغال را ایجاد نمی کنند.
Machine summary:
شاخص پيوند پيشين اشتغال با توجه به جدول ٣-٢ فعاليت هاي »عمده فروشي، خرده فروشي، تعمير وسايل نقليه و کالها«، »حمل و نقل، انبارداري و ارتباطات«، »اداره ي امور عمومي و خدمات شهري«، »ماهيگيري«، »صنعت«، »کشاورزي، شکار و جنگلداري« و »آموزش« داراي شاخص هاي پيشين اشتغال بزرگتر از يک هستند؛ بدين مفهوم که به ازاي يک ميليون ريال افزايش در تقاضاي نهايي اين بخش ها، ميزان اشتغالزايي مستقيم و غيرمستقيم که در کل بخش ها ايجاد مي کنند، از متوسط اشتغالزايي ساير بخش ها در همين شرايط بيشتر است.
جدول ٩-١- شاخص پيشين کل و نرمال شده اشتغال، ضريب تغييرات پيشين و نرمال شده اشتغال و رتبه عمده فعاليت هاي اقتصادي استان سيستان و بلوچستان (به تصویر صفحه رجوع شود) مأخذ: يافته هاي تحقيق با توجه به ماتريس حاصل ضرب ماتريس معکوس لئونتيف در ماتريس قطري شامل ضرايب اشتغال، مشخص مي شود که به ازاي يک ميليون ريال افزايش در بخش عمده فروشي، خرده فروشي، تعمير وسايل نقليه و کالها، بيشترين اشتغال مستقيم و غير مستقيم در بخش خود و »حمل و نقل، انبارداري و ارتباطات« ايجاد خواهد شد.
فعاليت هاي کليدي از نظر شاخص کشش تقاضاي نهايي ستانده عبارتند از: »صنعت«، »هتل و رستوران« و »عمده فروشي، خرده فروشي، تعمير وسايل نقليه و کالها«، بدين معني که با يک درصد افزايش در تقاضاي نهايي اين بخش ها بيشترين توليد به کل اقتصاد استان سيستان و بلوچستان افزوده خواهد شد.