Abstract:
ادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب میکند که پژوهشی جامعالاطراف در این زمینه صورت پذیرد.
رهتوشة ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گلبرگ های اوراق. بر سمند خیال مینشینیم و بر فراز درههای ماه و سال پرواز میکنیم، تا صخرههای ابهام را بکاویم و در این قلمرو گسترده، در حد توان خویش گامی برنهیم.
The vast realm of the Persian Literature demands an eclectic research for its recognition. The means to achieve this end is the great enthusiasm to fly over this vast continent in order to catch a glimpse of different periods in the history of Persian Literature and strive to remove shadows of ambiguities where possible.
Machine summary:
رد پای داستانهای اسطورهای از قبیل جنگ رستم با دیـوان را در دسـت نوشـته هـای سـغدی مـی یـابیم کـه در اثـری بـه نـام «دیونامه »١ درج شده است .
زبان رسمی و رایج دوران ساسانی ، پارسی میانـه یـا پهلـوی اسـت ، کـه در عهـد اسلامی نیز تا مدتها به عنوان یک زبان علمی و دینی و ادبی در میان دانش مندانی کـه به کیش نیاکان خود باقی مانده بودند، رایج بود.
تار و پود فرهنگ و ادب ایرانی چنان با مضامین قرآنی ـ روایی آمیخته ، که امـروز به هیچ وجه نمی توان مرز و حدی میان این دو موضوع قائل شد.
ایـن پیونـد بـدان گونـه ریشه دار است که گویی خمیرمایه و جوهر اصلی فرهنگ ایرانی و قرآنی چون دو روح در یک قالب است ، بنابراین فهم و درک آثار ادبی و متون علمی فارسـی نیـاز بـه مطالعـات عمیق در مسایل گوناگون دارد، تا خواننده بتوانـد آن گونـه کـه بایـد و شـاید از خـرمن دانـش و ادب پارســی توشــه برگیــرد و بـه کنــه اندیشــه هــای والا و ژرف گوینــدگان و نویسندگان این آثار پی ببرد.
واقعیت این است که تاریخ چندان روشنی برای آغـاز نثـر پارسـی دری در دسـت نداریم ، هرچند ابوریحان بیرونی در «آثار الباقیه » قدمت نمونه هایی از نثـر فارسـی را تـا 3 نیمه اول قرن دوم هجری قمری ذکر می کند.
این ادیبان، آثار ادبی متعـددی پدید اوردند، که شرح کتابها و شرح حال آنان در تذکرهها آمده است .