Abstract:
رضایت شغلی اعضای هیات علمی نقش قابل ملاحظه ای در بازدهی، بهرهوری و عملکرد دانشگاهها و مراکز پژوهشی دارد و بیتوجهی به آن موجب اثرات نامطلوب بر نظام آموزشی و پژوهشی کشور خواهد شد. در مطالعه حاضر بررسی وضعیت رضایت شغلی اعضای هیات علمی در ایران، با هدف فراهم کردن امکان آگاهی سیاست گذاران و مدیران آموزش عالی از وضعیت رضایت شغلی اعضای هیات علمی برای برنامه ریزی و تلاش برای تقویت و اصلاح قوانین ، برنامه ها و تصمیم گیریها انجام شده است . در این پژوهش به منظور دستیابی به زمینه ها و عوامل موثر بر رضایت شغلی هیات علمی در ایران، از تکنیک مرور سیستماتیک برای حصول به نتیجه ای منسجم از نتایج پژوهش های انجامشده در این حوزه، استفاده شده است . جامعه آماری این پژوهش شامل ٥٤ مقاله علمی ـ پژوهشی منتشرشده در زمینه رضایت شغلی اعضای هیات علمی (اعم از اعضای هیات علمی دانشگاهها و مراکز و موسسات پژوهشی) از سال ١٣٨٠ تاکنون، به صورت تمامشمار، بوده است . براساس نتایج این مطالعه ، توجه به ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش در دانشگاهها و موسسات پژوهشی از شاخص های مورد توجه اعضای هیات علمی بوده است که در بسیاری از پژوهش های مورد بررسی به آنها اشاره شده است . هم چنین حقوق و مزایا، فراهم کردن شرایط ارتقا و پیشرفت ، داشتن استقلال و اختیار در ادارة دانشگاه ، مشارکت در تصمیم گیریها، تامین تسهیلات و امکانات رفاهی، ارتقای منزلت اجتماعی و... از دیگر مولفه های موثر در ایجاد و حفظ رضایت شغلی اعضای هیات علمی است که در نتایج پژوهش ارائه و در این مقاله به آن پرداخته شده است . نتیجه نهایی پژوهش حاکی از رضایت متوسط اعضای هیات علمی در ایران است .
In recent years، due to the importance of leisure time in Iran، several studies have been conducted in this field. Because of the abundance and diversity of research conducted in the field of leisure time the need for combined research in this area، such meta-analysis، is deeply felt. The main question of this research is: what are the most important factors affecting leisure time research conducted in Iran? The research method of this paper is meta-analysis. The statistical population of the study incudes all scholarly scientific papers on leisure time published in the years 2001-2013. We used the Comprehensive Meta-analysis software to conduct the meta-analysis of the articles. The results show that social-economic status (SES)، age، education and satisfaction with leisure facilities، compared to other variables، have a significant impact on leisure activities in Iran، an impact anticipated in the theories of Bourdieu، Smith and Dumazedier. The results also indicate that the relationship between socio-economic status and leisure time in the studies reviewed is positive and significant (effect size=0.41). Also the relationship between age and leisure time in the studies reviewed is negative and significant (effect size= -0.35). The results of the combined effects reveal that the relationship between education and leisure time in the reviewed studies، about 0.27، was positive and significant.
Machine summary:
"در ایران نیز به طور خاص رضایت شغلی اعضای هیأت علمی، به ویژه از دهۀ ٨٠، موضوع پژوهش های گوناگونی بوده است (مثلا بنگرید به یمنیدوزی و پرداختچی، ١٣٨٠؛ آراسته ، ١٣٨٢؛ خسروی، ١٣٨٢؛ علیآبادی و همکاران، ١٣٨٢؛ سرداری، ١٣٨٣؛ مظفری و صادقی، ١٣٨٣؛ جعفرزاده و فتاحی، ١٣٨٣؛ بخشی و نوروزی، ١٣٨٣؛ عزیززاده و فصیحی، ١٣٨٤؛ کریمی، ١٣٨٥؛ شکیب و رجایی، ١٣٨٥؛ تیموری، ١٣٨٦؛ سلیمانی و مشکاتی، ١٣٨٦؛ میرکمالی و نارنجی، ١٣٨٧؛ زمینی و حسینینسب ، ١٣٨٨؛ رضوانفر و صالحی، ١٣٨٩؛ صافی و فلاحی، ١٣٨٩؛ ملکشاهی و فلاحی، ١٣٨٩؛ شهامت و روزگار،١٣٩٠؛ نورشاهی و سمیعی، ١٣٩٠؛ رفیعی و جهانی،١٣٩٠؛ دانشمندی و حبیبی، ١٣٩١؛ رضوانفر و مختارنیا، ١٣٩١؛ یارمحمدیان و شفیع پور، ١٣٩٢؛ طاهری و اسدی، ١٣٩٣).
در راستای رویکرد حاکم به پژوهش های انجام شده در خصوص استفاده از نظریۀ دوعاملی هرزبرگ، به نظر میرسد راه حل نهایی برای ارتقای رضایت شغلی اعضای هیأت علمی، برنامه ریزی با هدف بهبود عوامل بیرونی یا بSهGدAاشMتRیOشغل (شامل حقوق و دستمزد، روابط با همکاران، سرپرستی (مدیران)، جایگاه و امنیت شغلی، شرایط کاری، خط مشی و مقررات سازمان) به منظور جلوگیری از نارضایتی شغلی، از یک سو و اقدام برای بهبود و ارتقای عوامل درونی یا انگیزشی (شامل موفقیت در کار، مسئولیت ، جذابیت شغل ، رشد و پیشرفت ، شناخت و احترام و قدردانی، به منظور دستیابی به رضایت شغلی مطلوب، از سوی دیگر است ."