مبانی کلامی قانونگذاری و آثار فقهی و حقوقی آن در حکومت اسلامی (مبتنی بر آرای برخی از علمای معاصر) Journal Article

حکومت اسلامی زمستان 1393 - شماره 74 Ranking ب (Hawza/ISC (‎26 page(s) - From 5 to 30 )

Keywords: انحصار تشریع در خداوند خاتمیت شریعت جهان شمولی شریعت ابدیت شریعت کارکرد مجلس حکومت اسلامی جامعیت شریعت حکم حکومتی مبانی کلامی قانونگذاری Islamic government legislation jurisprudential foundations God as the absolute law giver finality of the Divine Law universality of the Divine Law eternity of the Divine Law comprehensibility of the Divine Law governmental decree function of the parliament

fa en

Abstract:

Legislation is taken to be one of the important issues in public rights. It is of greater importance in an Islamic government due to the role religion plays in it. Thus، it seems necessary to look at this issue from the perspectives of Islamic teachings. ShiÝi kalÁm teachings is a fundamental source in various legal and jurisprudential levels that can be used to study the issue in question. The present research work deals with the ShiÝi kalÁm foundations in relation to the issue of legislation. This research is a product of a study on the works of some contemporary Muslim jurists (faqihs) and mutakallimun (scholars in the field of the Islamic kalÁm) who have dealt with the issues concerning Islamic government. In this connection، some subjects in the Islamic kalÁm such as “ God، the Almighty، as the only legislator or law-giver”، “finality of the Divine Law”، “universality of the Divine Law”، “eternity of the Divine Law”، and “comprehensibility of the Divine Law” as the foundations for legislation have been identified and explicated in detail. Finally، to establish the claim that these foundations have their impacts on the jurisprudential and legal discussions on legislation، mentions have been made to some works in this regard.

Machine summary:

در پایان، برای ملموس‌ترشدن ادعاهای این مقاله، تأثیر آن به صورت مختصر در مباحث فقهی و حقوقی قانونگذاری در حکومت اسلامی مطرح می‌شود؛ هرچند «دین» به مجموعه اصول اعتقادی، اخلاقی، احکام فقهی و حقوقی گفته می-شود که بین همه انبیاء: مشترک بوده و دربرگیرنده خطوط کلی است و «شریعت»، دربردارنده خطوط جزئی در فروع احکام می‌باشد (جوادی آملی، 1389، ج22، ص591). انسان نمی‌تواند قانونگذار باشد؛ زیرا اولا: انسانها باید در منبع حقوق، توافق کنند که به سبب وجود امیال طبیعی ممکن نبوده و نیازمند تعالیم وحی هستند؛ ثانیا: برای تشریع، انسان‌شناسی و جهان‌شناسی کامل لازم است که انسان به صورت مستقل قادر به آن نیست؛ ثالثا: شناخت منبع حقوق و قانونگذاری بر اساس آن، از مسائل اعتقادی است که دانش خردمندان در آن حجت نیست؛ رابعا: بسیاری از انسانها خودمحور بوده و در مقام تشریع، از هوای نفس خود تبعیت می‌کنند؛ خامسا: انسان به جهت نقصان اطلاعات، قادر به تفکیک بین نیازهای راستین و دروغین خود نیست و سادسا: اگر قانونگذار یک نفر باشد، گرفتار محدودیت‌هایی؛ نظیر جهل، سهو و ناتوانی در تطبیق و مانند آن می‌شود و اگر متعدد باشد، علاوه بر مشکلات یادشده امکان اختلاف نیز در بین آنها وجود دارد. برخی بدون بیان این دلایل، ادعای وجود آن را کرده‌اند (صافی گلپایگانی، 1412ق، ص4) و برخی دیگر اصل نبوت را با دلایل عقلی و نقلی قابل اثبات، ولی اثبات ضرورت خاتمیت را با دلیل عقلی رد می‌کنند؛ چراکه عقل، آمدن پیامبر دیگری را محال نمی‌بیند (جوادی آملی، 1381، ج3، ص408).

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: