Abstract:
اعتماد عمومی به سلامت بازارها، قدرت نقد شوندگی و کارایی آن ها را افزایش می دهد و این امر در بازار سرمایه و به ویژه بورس اوراق بهادار، اهمیت ویژه ای دارد. میزان اعتماد عمومی به بازار به اندازه ریسک موجود در این بازاررها، به عنوان یکی از عوامل اصلی تاثیر گذار بر تصمیم گیری سرمایه گذاران محسوب می گردد. با افزایش ریسک سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار، توسعه و گسترش آن با مشکل مواجه شده و باعث کاهش کارایی آن و سوق یافتن سرمایه ها به سوی بازارها و فعالیت های دیگر می شود.
در این مطالعه ضمن بررسی و تبیین مفاهیم مربوط به دستکاری قیمت و به خصوص دستکاری قیمت پایانی و انواع دستکاری ها، برای شناسایی احتمال وقوع دستکاری قیمت پایانی سهام در بورس اوراق بهادار تهران، مدلی را ارائه می نماییم. همچنین در همین راستا براساس یافته های مطالعات انجام شده، متغیرهای بازدهی سهام، دفعات معاملات سهام، قیمت پیشنهادی خرید و فروش، حجم معاملات و سرعت گردش معاملات بعنوان عوامل تعیین کننده دستکاری قیمت پایانی تعیین گردیده و از طریق آزمون های مناسب، ارتباط آن ها در مدل اقتصادسنجی مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین مدل رگرسیون لجستیک را برای پیش بینی احتمال وقوع دستکاری قیمت پایانی سهام تعیین می نماییم. در طراحی مدل، نمونه آماری از طریق آزمون های run test و sign test به دو گروه شرکت های دستکاری شده و دستکاری نشده تقسیم می گردد، سپس بر اساس اطلاعات استخراج شده از این دو گروه، مدل رگرسیون لجستیک برازش می شود. در نتیجه رابطه تجربی برآورد شده، تائید کننده فروض محقق در زمینه برآورد مدل مورد نظر در مورد دستکاری در قیمت های پایانی در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
Machine summary:
همچنين در همين راستا براساس يافته هاي مطالعات انجام شده ، متغيرهاي بازدهي سهام ، دفعات معاملات سهام ، قيمت پيشنهادي خريد و فروش ، حجم معاملات و سرعت گردش معاملات بعنوان عوامل تعيين کننده دستکاري قيمت پاياني تعيين گرديده و از طريق آزمون هاي مناسب ، ارتباط آن ها در مدل اقتصادسنجي مورد بررسي قرار مي گيرد.
همچين از طريق آزمون همگرايي دستکاري را شناسايي کرده و شرکت ها را به دو گروه دستکاري شده و دستکاري نشده تقسيم بندي مي کنيم و در آخر از طريق متغيرهاي مستقل (بازدهي، دفعات معامله ، سرعت گردش معاملات سهام ، شکاف بين قيمت خريد و فروش و حجم معامله )، متغير وابسته (دستکاري قيمت پاياني) و مدل رياضي رگرسيون لاجيت باينري مدلي را براي پيش بيني احتمال وقوع دستکاري قيمت پاياني در بورس اوراق بهادار تهران طراحي نموده و با استفاده از آن وجود دستکاري قيمت پاياني در اين بازار را تخمين مي زنيم .
٥- تجزيه و تحليل داده ها و مدل براي آزمون فرضيه مبني بر وجود دستکاري قيمت پاياني در بورس اوراق بهادار تهران ، ابتدا از آزمون تسلسل ، چولگي، کشيدگي و ريشه واحد استفاده مي شود به طوري که اگر متغير داراي ريشه واحد باشد يعني متغير مورد نظر داراي فرآيند گام تصادفي است و دستکاري در قيمت صورت نگرفته است .
نتايج جدول ٤-٥ نشان ميدهد، که در سطح معني داري ٠,٠٥ و٠,١٠، آماره ديکي فولر براي قيمت سهام و بازدهي و حجم مبادلات به صورت قدر مطلق بزرگتر از مقادير بحراني بوده و با يکبار تفاضل گيري مانا شده است ، و بنابراين فرضيه H٠ مبني بر وجود ريشه واحد، رد مي شود .