Abstract:
هدف : هدف پژوهش ارزیابی خدمات جنبی کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی و جایگاه آن در تشویق کودکان و نوجوانان به مراجعه به کتابخانه است . روش : پژوهش از رویکرد ترکیبی استفاده کرده است . برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ، سیاهه وارسی و مصاحبه با کتابداران استفاده شد. جامعه آماری ، کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه ها در شهر تهران است که شامل ٣٨ کتابخانه بوده ومعیار نمونه گیری درجه کتابخانه ها بود. یافته ها: آموزش قرآن ، داستان نویسی ، مسابقات کتابخوانی و نقاشی ، جشن و مراسم مذهبی ، مطالعه در تابستان ، کانون ادبی ، نمایشگاه کتاب ، قصه گویی و تازه های کتاب برنامه های جنبی مورد اجرا در کتابخانه های عمومی هستند. نمایش فیلم ، موسیقی و گروه های کتابخوانی در هیچ کدام از کتابخانه ها وجود ندارد. بیشترین اطلاع رسانی خدمات از طریق مدرسه ، وهدف بیشتر شرکت کنندگان آشنایی با کتاب است . رضایت از برنامه آموزش قرآن زیاد، و مسابقات کتابخوانی و نقاشی در حد متوسط است . نتیجه گیری : مهمترین موانع در ارائه خدمات جنبی ، کمبود نیروی انسانی ، بودجه و امکانات هستند. بیشتر کتابداران وجود خدمات جنبی را در تشویق کودکان و نوجوانان در مراجعه به کتابخانه ها موثر می دانند. در مجموع ، ارائه خدمات جنبی و تنوع آن ها در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه ها در شهر تهران در سطح پایینی قرار دارد.
Machine summary:
یافته ها: آموزش قرآن ، داستان نویسی ، مسابقات کتابخوانی و نقاشی ، جشن و مراسم مذهبی ، مطالعه در تابستان ، کانون ادبی ، نمایشگاه کتاب ، قصه گویی و تازه های کتاب برنامه های جنبی مورد اجرا در کتابخانه های عمومی هستند.
لذا، هدف این پژوهش ، بررسی خدمات جنبی کتابخانه های عمومی شهر تهران و نقش آن در ترغیب کودکان و نوجوانان در مراجعه به کتابخانه است .
افراد دیگری در پژوهش های خود به طور غیر مستقیم به خدمات جنبی یا تشویق مراجعه به کتابخانه و کتابخوانی پرداخته اند؛ به عنوان مثال ، زال زاده (١٣٧٣) در پژوهشی به بررسی وضعیت استفاده دانش آموزان متوسطه شهر شیراز از کتابخانه های عمومی پرداخت و نشان داد که کتابخانه های عمومی صرفا به منظور مطالعه کتب درسی و متون شخصی مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع خدمات نتایج به دست آمده از تحلیل سیاهه وارسی نشان داد برنامه های جنبی که در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی در شهر تهران ارائه می شود عبارت اند از: آموزش قران ، برنامه مطالعه در تابستان ، مسابقات کتابخوانی و نقاشی ، قصه گویی ، کانون ادبی ، تازه های کتاب ، برپایی سخنرانی و جشن و مراسم مذهبی ، نمایشگاه کتاب کتابخانه (نمودار ١.
نتایج مشاهده و مصاحبه ها نشان داد که مثلا در کتابخانه پارک شهر که از لحاظ درجه ، استاندارد محسوب می شود، خدمات جنبی که در آن برای مراجعان ارائه می شود بسیار بیشتر از سایر کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی است .