Abstract:
نظریه پلورالیسم، حقیقت و رستگاری را منحصر در دین خاصی نمیداند و همه ادیان را به طور نسبی از حقیقت بهرهمند میداند. برخی از متفکران اسلامی نیز این نظریه را برگزیده و به استناد بعضی از آیات قرآن از جمله سوره کافرون و آیه 62 سوره بقره و... بر اثبات تعدد و تکثر صراط مستقیم پای فشردهاند. نگارنده در پی آن است که اثبات کند پلورالیسم دینی از دیدگاه قرآن مردود بوده و صراط مستقیم یگانه است و تعدد و تکثری در آن راه ندارد. در این راستا به نقد مستندات قرآنی کثرتگرایان پرداخته با استناد به شواهدی از سخنان متفکران اثبات نموده است که با آمدن شریعت جدید الهی، شریعتهای پیشین منسوخ گردید و معیار حق و باطل، شریعت اسلام است که هم جهانی است و هم جاودانی.
Machine summary:
معنای جمله ﴿و لن ترضی عنک الیهود و لا النصاری حتی تتبع ملتهم ﴾ که در آیه 120 سوره بقره نقل شد و با نفی مؤکد «لن ترضی» بیان شده نیز این است که یهودیان آنگاه از رسول اکرم راضی میشوند که او فقط یهودی باشد و نصارا وقتی از آن حضرت راضی میشوند که وی فقط مسیحی باشد، نه اینکه، پذیرش دلخواهانه یکی از دو ملت از سوی پیامبر رضایت هر دو گروه را تأمین کند(جوادی آملی، ج 6، 1387: 367-366).
دین خدا، همان «دین حق» است و جز حق هرچه فرض شود باطل است: ﴿فذالکم الله ربکم الحق فما ذا بعد الحق إلا الضلال فأنی تصرفون﴾(یونس/32) پس جز اسلام، دینی از کسی پذیرفته نمیشود: ﴿و من یبتغ غیر الاسلم دینا فلن یقبل منه﴾(آل عمران/85) خواه آن دین(غیر اسلام) همه آن باطل باشد مانند بت پرستی؛ یا باطل نسبی باشد؛ مانند دین اهل کتاب که پس از ظهور حضرت خاتم در حکم باطل مطلق است: ﴿فإن ءامنوا بمثل ما ءامنتم به فقد اهتدوا و إن تولوا فإنما هم فی شقاق فسیکفیکهم الله و هو السمیع العلیم﴾(بقره/137) قرآن کریم در آیه 29 توبه درباره آنان فرمود: ﴿قتلوا الذین لا یؤمنون بالله و لا بالیوم الاخر و لا یحرمون ما حرم الله و رسوله و لا یدینون دین الحق من الذین أوتوا الکتاب حتی یعطوا الجزیة عن ید و هم صاغرون﴾ زیرا حق، نور و تجزیهناشدنی است و اهل کتاب به خدا و قیامت و اصل نبوت ایمان داشتند؛ اما به برخی دیگر از مسائل دینی، مانند رسالت خاتم انبیاء، کافر بودند؛ با اینکه پیامبران پیشین بهویژه حضرت موسی و حضرت عیسی به آمدن پیامبر خاتم بشارت داده بودند(جوادی آملی، ج13، 1387: 432).