Abstract:
حقوق شهروندی و اخلاق زیستی با دارابودن اهداف، ویژگی ها و کارکردهای خاص خود دارای مبانی نظری و اندیشه ای منحصر به فرد می باشند به طوری که در دانش های گوناگون نظیر: حقوق عمومی، سیاست، فلسفه، اخلاق و پزشکی با رویکردها و روش های مختلفی بدان ها نگریسته شده است. نسبت سنجی حقوق شهروندی و اخلاق زیستی از جمله مهم ترین مباحث نیازمند مطالعه و تحقیق بوده که در نوشتار حاضر با هدف توسعه معرفت شناختی و کاربردی مفهوم حقوق شهروندی با بررسی رابطه میان دو مفهوم حقوق شهروندی و اخلاق زیستی بدان پرداخته شده است. مقاله حاضر که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است، یکی از مهم ترین راه های کمال حقوق شهروندی را ایجاد پیوند میان آن با شاخصه عدالت اخلاق زیستی می داند. نتیجه حاصل از سنجش مفهومی پژوهش پیش رو، به گذار از «شهروندی ملی» با دغدغه های سیاسی ـ اجتماعی به «شهروندی جهانی»با دغدغه های زیستی ـ جهانی می انجامد.
Machine summary:
نوع مقاله : پژوهشی تاریخ دریافت مقاله : ١٣٩٥/٤/٣١ تاریخ پذیرش مقاله : ١٣٩٥/٦/٢٠ مقدمه شهروندی از جمله مفاهیم پرکاربرد در دانش حقوق عمومی و سیاست است که به طور ویژه به وضعیت حقوقی افراد دارای رابطه تابعیت در چارچوب سرزمینی خاص در زمان معین و ذیل یک جامعه سیاسی برخوردار از قدرت عمومی اشاره دارد.
در حالی که شهروندی با مفاهیم سترگ حقوقی ـ سیاسی نظیر: آزادی، عدالت ، جامعه مدنی، مشارکت سیاسی، ملیت ، تابعیت ، دموکراسی، هویت ملی، جهوریت ، محدودیت قدرت ، تضمین حقوق و آزادیهای افراد و احترام به آن ، مسؤولیت متقابل شهروند و دولت ، پاسخگویی دولتمردان و هیأت حاکمه ، نظریه نمایندگی و پارلمان دارای پیوستگی زیاد و ارتباط معناداری است ، با این حال با توجه به توسعه ادبیات و مبانی نظری آن در سال های اخیر در حوزه های تخصصیتری نظیر: حقوق پزشکی و اخلاق / پزشکی نیز با توجه به کاربرد مفاهیم مطرح در آن اهمیت ویژه ای پیدا نموده است .
شهروندی جهانی نیز که در سال های اخیر با توجه به ظهور پدیده پرشتاب جهانیشدن مطرح گردیده است ، به دنبال عبور از محدودیت ها و مرزهای سزرمینی با بهره گیری از هنجارها و ارزش های جهانی مشترک از طریق به چالش کشیدن اندیشه های سنتی درباره مفهوم شهروندی بوده و درصدد ایجاد جهان شهری اخلاقی است تا از این رهگذر ضمن حمایت از حقوق شهروندان در فراسوی مرزهای سرزمینی، زمینه مناسب را برای برقراری نظم عمومی و عدالت زیستی در سطحی فراتر از سطح ملی، یعنی سطح جهانی فراهم آورد.