Abstract:
زمینه: امروزه توسعه تجارت جهانی، فرهنگ های مختلف و سیستم های اجتماعی و اقتصادی متنوع را در تعامل با یکدیگر قرار داده است. در چنین محیطی، اهمیت ملاحظات اخلاقی بیش از پیش نمایان می شود. هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و شاخص های مورد ارزیابی ملاحظات اخلاقی در کسب وکار و اولویت بندی این ابعاد و شاخص ها می باشد.روش: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پیمایشی است، جامعه آماری این تحقیق خبرگان بیمارستان های استان خراسان رضوی می باشند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، پرسشنامه می باشد. و در گام بعد، با استفاده از یک متدلوژی تحلیل نوین تحت عنوان مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) روابط بین ابعاد و شاخص های اخلاق کسب وکار تعیین و به صورت یکپارچه مورد تحلیل قرار گرفته است. در ادامه تحقیق حاضر از تکنیک دیمتل(DEMATEL) جهت تعیین و بررسی نحوه اولویت بندی شاخص های اخلاق کسب وکار استفاده گردیده است.یافته ها: با مرور ادبیات تحقیق و مصاحبه با خبرگان 27 عامل موثر شناسایی شده است. سپس این عوامل در 6 بعد اصلی طبقه بندی گردید. در گام بعد روابط بین ابعاد و شاخص های اخلاق کسب و کار تعیین و به صورت یکپارچه مورد تحلیل قرار گرفته است. اولویت بندی ابعاد و شاخص های اخلاق کسب و کار در بیمارستان های استان خراسان رضوی حاصل شده که بر این اساس در میان ابعاد، رهبری اخلاق مدار با اهمیت ترین بعد و اصول اخلاقی به عنوان کم اهمیت ترین بعد می باشد؛ همچنین در میان شاخص ها، شاخص مسئولیت پذیری از بهترین وضعیت برخوردار بوده و داشتن فناوری و تجهیزات جدید و عدم فرسودگی آن ها ضعیف ترین عامل در این مرکز می باشد.نتیجه گیری: اولویت بندی ابعاد و شاخص های اخلاق کسب وکار در پژوهش حاضر با مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف آنها می تواند به عنوان الگویی مناسب برای سیاست گذاری و تدوین استراتژی در سطح کلان و همچنین در سطح خرد استفاده گردد.
Machine summary:
محققین براین اساس متدها و ابزارهای متعددی را پیشنهاد نمودهاند؛ که در این میان 4 مدل شاخصهای سنجش اخلاق کسبوکار، مدل قضاوت مصاحبهای اخلاقی7، آزمون تعریف موضوعات بحث برانگیز8 و سنخشناسی جو اخلاقی9 بهعنوان رایجترین مدلها در این حوزه مطرح میباشد.
در تحقیقی دیگر به طراحی مدل اخلاق کسبوکار با رویکرد تجزیه وتحلیل شبکهای فازی پرداخت شده، در این تحقیق مرکز آمار ایران مورد سنجش قرار داده شده است(6).
در ادامه تحقیق از تکنیک دیمتل جهت تعیین و بررسی نحوه اولویتبندی شاخصهای اخلاق کسبوکار از نظرات 21 تن از مدیران میانی و ارشد این بیمارستانها استفاده گردیده است.
سپس به منظور جمعآوری نظر خبرگان در خصوص شناسایی روابط میان ابعاد و شاخصهای اخلاق کسبوکار و ارائه مدل ساختاری تفسیری از این عاملها، پرسشنامهای طراحی گردید و پس از تأیید اساتید راهنما و مشاور میان 33 تن از خبرگان توزیع گردید.
تعیین روابط بین ابعاد و شاخصها در این گام روابط بین ابعاد و شاخصهای اخلاق کسبوکار با بکارگیری مدلسازی ساختاری تفسیری و استفاده از رابطه مفهومی «منجر به» مورد تحلیل قرار گرفته است.
در این ماتریس شاخصهای اخلاق کسبوکار با توجه به قدرت نفوذ هر شاخص در شاخصهای دیگر و میزان وابستگی هر شاخص به شاخصهای دیگر در چهار سطح تقسیمبندی شده است.
بر اساس نتایج تکنیک دیمتل و مقادیرD+R برای هریک از ابعاد، رهبری اخلاق مدار با اهمیتترین بعد میباشد و دیگر ابعاد بهترتیب اولویت عبارتند از: تصمیمسازی اخلاقی، مسئولیت اجتماعی سازمان، سیستم منابع مالی، اخلاق و فناوری، اصول اخلاقی.