Abstract:
به رغم آن که دغدغه عمل و به نتیجه رسیدن اندیشه ها برای راه گشایی در میدان واقعیت بسیار مهم است ، اما پرداختن به حوزه روش شـــناختی و متدولوژی بحث هم به همان اندازه اهمیت دارد. تولید هر گونه نظریه در عرصه های گوناگون علوم انسانی از نگاه اسلامی نیازمند بررسیهای جدی روش شناسانه است . برای مطالعه هر مو ضوع در حوزه علوم انسانی اسلامی د ست کم سه زاویه مهم دید وجود دارد که عبارتند از: فلسفه ، فقه و اخلاق . هنگامی به دکترین و نظریه اسلامی در یک موضوع خواهیم رسید که این سه زاویه دید در کنار هم قرار بگیرد و منظومه منسجمی را تشکیل بدهد. مقاله حاضر با نگاه اجتهادی، همین رویکرد را در عرصه پیشرفت به مثابه عرصه ای مهم در جامعه امروز ایران به کار بسته است . حاصل بحث ، نشانگر جایگاه اساسی فقه پیشرفت در تولید هرگونه نظریه اسلامی ناظر به عرصه حیات اجتماعی است .
Machine summary:
جایگاه فقه در ترسیم الگوی اسلامی پیشرفت آیت الله علیرضا اعرافی 1 چکیده به رغم آن که دغدغه عمل و به نتیجه رسیدن اندیشه ها برای راه گشایی در میدان واقعیت بسیار مهم است ، اما پرداختن به حوزه روش شـــناختی و متدولوژی بحث هم به همان اندازه اهمیت دارد.
برای مطالعه هر مو ضوع در حوزه علوم انسانی اسلامی د ست کم سه زاویه مهم دید وجود دارد که عبارتند از: فلسفه ، فقه و اخلاق .
١. در رویکرد اول بر اساس اصول و قواعد معتبر و شیوه های متنوع تفسیر متن و فارغ از مطالعه پیشین هر نظریه و فرضیه ای در حد امکان به بررسی متن پرداخته می شود و مدلول و محتوای آن به دست آورده می شود؛ این روش و رویکرد، برپایه همان مفاهیم درون متن و تقسیم و تنظیم آنها استوار است .
4 فلسفه ، فقه و اخلاق لازمه نظریه اسلامی به رغم آن که دغدغه عمل و به نتیجه رسیدن اندیشه ها برای راه گشایی در میدان واقعیت بسیار مهم است ، اما پرداختن به حوزه روش شـناختی و متدولوژی بحث هم به همان اندازه اهمیت دارد.
در مفهوم اول همه اینها پیشــرفت اســت ؛ اما در مفهوم دوم که مفهومی ارزشــی اســت ، دگرگونی نمیتواند الزاما پیشرفت باشد بلکه ممکن است پس رفت باشد؛ برای این که دگرگونی باید در منظومه کلان آن که عالم تزاحمات و تضادهاست ، ارزیابی شود.
این نیز نکته بسیار مهمی است که طبعا میتواند برای ما راه را به ســمت جلو باز کند و ما را به این نکته مهم متوجه کند که همان ســه زاویه دیدی که اشاره شد باید در کنار هم قرار گیرند تا ما را به نظریه پیشرفت اسلامی رهنمون سازند.