Abstract:
نظريه ي واج شناسي لايه اي، دو نوع تكيه را متمايز مي كند كه عبارتند از تكيه واژگاني و تكيه زيروبمي. اين مقاله به بررسي و تحليل صوت شناختي تكيه ي زيروبمي در گفتار فارسي گويشوران فارسي مسلط به زبان انگليسي مي پردازد. زبان شناسان همواره از پديده ي تداخل زباني كه طي آن ويژگي هاي مختلف زبان اول عناصر متناظر در زبان دوم را تحت تاثير قرار مي دهند. اما در اين پژوهش تاثير معكوس زبان دوم بر زبان اول مورد بررسي است كه كمتر به آن توجه مي شود. بر اين اساس، با ارائه الگوي تكيه و مقايسه ي دو زبان انگليسي و فارسي، گفتار فارسي افراد دوزبانه ي فارسي- انگليسي از الگوي تكيه مورد تحليل و مقايسه قرار مي گيرد. در تحقيقات پيشين، الگوي تكيه ي زبان انگليسي در هجاهاي آغازين يا مياني كلمات يعني الگوي تكيه ي چپ گرا و الگوي تكيه ي زبان فارسي در هجاي پاياني كلمات يا الگوي تكيه ي راست گرا بيان شده است. داده هاي پژوهش با استفاده از نرم افزار پِرَت مورد تحليل صوت شناختي قرار گرفت و در نهايت، الگوي تكيه ي گفتار فارسي افراد به تفكيك جنسيت ارائه شد. نتايج حاكي از تاثيرپذيري نسبي الگوي تكيه در تلفظ فارسي افراد مورد آزمايش از الگوي تكيه زبان انگليسي بود و اين تاثير در زنان به مراتب بيشتر از مردان مشاهده شد.
Machine summary:
"گویشوران چک ، زبان انگلیسی را با لهجه ی خارجی تولید میکردند که بر اساس نتایج به دست آمده ، دلیل این امر تداخل قواعد تکیه گذاری به خصوص تکیه ی واژه ، از زبان مادری به زبان انگلیسی بوده است (وولین و وینگراتو، ٢٠١٤ : (7-8 هرچند بیشتر تحقیقات در زمینه ی تأثیر زبان اول بر دوم انجام شده است ، اما؛ تعدادی از محققان نیز جهت عکس این تأثیر را، یعنی؛ زبان دوم بر اول در زمینه ی عناصر زبرزنجیری، مورد بررسی قرار داده اند.
» هر چند در تحقیقات متعدد عوامل مؤثر بر تکیه و مقایسه ی آن در زبان ها مورد مطالعه قرار گرفته است اما وجه تمایز پژوهش حاضر در این امر است که در تحلیل اکوستیکی تکیه با توجه به پارامتر اصلی در این حوزه یعنی فرکانس پایه الگوی تکیه کلمات در گفتار فارسی افراد مورد بررسی، تحلیل و در نتیجه با الگوی تکیه در زبان انگلیسی مقایسه میشود.
اگر هجای پایانی کلمات داری برجستگی بیشتر و همین طور میزان بالاتری از مقادیر فرکانس پایه باشند، الگوی تکیه ی در آن کلمه طبق زبان فارسی راست گرا بوده است ولی؛ اگر هجاهای آغازین کلمه ای در داده های موجود دارای مشخصه های ذکر شده ی فوق باشد، الگوی تکیه چپ گرا (مانند زبان انگلیسی) میباشد.
به عبارت دقیق تر در گفتار فارسی هر فرد دوزبانه ی مورد بررسی در این مقاله ، تعداد قابل ملاحظه ای از کلمات موجود در گفتار آنها با الگوی تکیه زبان انگلیسی یعنی واقع شدن تکیه در هجاهای آغازین یا میانی کلمات ، تولید شده اند که فراوانی محاسبه شده ی این کلمات ، در جدول بالا قابل مشاهده است ."