Abstract:
معدن المعانی از متون عرفانی قرن هشتم هجری و مهم ترین مجموعه از ملفوظات احمدبن یحیی منیری از عارفان بزرگ شبه قارة هند است که یکی از شاگردان او، به نام زین بدر عربی ، در صحبت شیخ شنیده و آن را گردآوری کرده است . در این گفتار، پس از شرح مختصری از احمدبن یحیی منیـری ، بـا معرّفـی اجمالی معدن المعانی ، بعضی از فواید زبانی آن را نیز یادآوری خواهیم کرد. این کار درحد خود می توانـد بعضی از کلمات و تعبیرات رایج در حلقه های درس و گفت وگوی مشایخ صوفیه را در بخش هایی از هنـد قرن هشتم معرّفی کند و از این جهت پیش روی کسـانی کـه مـی خواهنـد گسـترة زبـان فارسـی را در شبه قارة هند جست وجو کنند، چشم انداز تازه ای بگشاید و هم زبان گفت وگو در حوزه هـای فرهنگـی آن نواحی را نشان دهد.
Machine summary:
"این کار درحد خود می توانـد بعضی از کلمات و تعبیرات رایج در حلقه های درس و گفت وگوی مشایخ صوفیه را در بخش هایی از هنـد قرن هشتم معرفی کند و از این جهت پیش روی کسـانی کـه مـی خواهنـد گسـترة زبـان فارسـی را در شبه قارة هند جست وجو کنند، چشم انداز تازه ای بگشاید و هم زبان گفت وگو در حوزه هـای فرهنگـی آن نواحی را نشان دهد.
در این سفر به خدمت نظام الدین اولیاء ٢ رسید؛ امـا ظـاهرا میـان آنها رابطة ارادتی پیش نیامد٣، وقتی به حضور خواجـه نجیـب الـدین فردوسـی ٤ راه یافـت ، دست ارادت به او داد و خواجه نیز وصیت نامـه ، خرقـه و تبر کـات دیگـر بـه او داد و روش طریقت را به او تلقین کرد و بدین ترتیب شیخ در جرگة پیروان فرقة فردوسیه ٥ درآمد.
ایـن کلمات دو نوعند: یا در اصل از زبان های هندوان اند و یا اصل آنها فارسی و عربـی اسـت ، اما با این صورت و معنی غالبا در آن ناحیه متداول بوده اند: الف ) واژگانی که اصل آنها هندی است - جیتل : [نوعی سیم مسکوک ]، «هرروز هرچه یافتی ، پیش خواجه آوردی ، تا روزبه روز کسی جیتلی می داد و کسی دانگی می داد و بعضی هیچ نمی دادند» (ص ١٣٤؛ نیز، رک : حسن سجزی دهلوی ، ص ٩٨؛ شمس سراج عفیف ، ص ٩٩)."