Abstract:
«مايستر اكهارت» از عرفايي است كه سنت مسيحي در قرون وسطي انديشه وي را برنتافت و خداشناسي وي را بدعت آميز دانست. مهم ترين مسائلي كه خداشناسي اكهارت را از سلف مسيحي اش متفاوت مي سازد عبارتند از: طرح دو وجهي خدا/الوهيت كه يكي برابر با وجود و ديگري برتر و فراتر از آن است، باور به عدم ادراك الوهيت توسط بشر و توسل به كلام سلبي براي سخن گفتن از او، ارائه تقريري جديد از اصل تثليث و باور به وحدت الوهيتِ برتر از تثليث و ... . كليساي كاتوليك، اكهارت را بدعت گذار و نافي تثليث دانست و او در دفاعيه اي به يكايك اتهاماتش پاسخ گفت. به دليل گرايش باطني و عرفاني اكهارت، تفكر وي بيش از آنكه به خداي سه گانه و قابل ادراك مسيحي نزديك باشد، متاثر از كلام سلبي مورد توجه ديونيسيوس و تفكرنوافلاطوني است و بدون نفي تثليث، ضمن پذيرش ماهيت و كاركرد هريك از اشخاص تثليث و ذكر آن در موعظاتش، وحدت را برترين ويژگي «الوهيت فراتر از وجود و عدم» مي خواند و الوهيت بي نام و نشان را در راس تثليث قرار مي دهد. الوهيتي كه شناخت آن ناممكن و تنها راه سخن گفتن از آن الهيات سلبي است.
Machine summary:
"مهـم تـرین مسـائلی کـه خداشناسی اکهارت را از سلف مسیحیاش متفاوت میسازد عبارتند از: طرح دو وجهی خدا/الوهیت که یکی برابر با وجود و دیگری برتر و فراتر از آن است ، بـاور به عدم ادراک الوهیت توسط بشر و توسل به کلام سلبی برای سـخن گفـتن از او، ارائه تقریری جدید از اصل تثلیث و باور به وحدت الوهیت برتر از تثلیث و ....
برخی بر این باورند که اکهارت خداوند را از دو نظرگاه مورد بررسـی قـرار مـیدهـد: خدا در ذات و سر وصف ناپذیر خویش که فراتر از وجـود اسـت ، و خـدایی در ارتبـاط بـا مخلوقات که صاحب همه کمالاتی است که در آنها به ودیعه نهاده شده ، به ویژه مهم ترین و عام ترین آنها یعنی صفت وجود.
به نظر میرسد اکهارت با طرح خدای دو وجهی -الوهیت /خدا- سعی دارد میان کلام مسیحی به نمایندگی آگوستین و آکوئینی، که در پـی سـنت مشـائی خداونـد را وجـود واجب و علت العلل میدانند، با تفکر نوافلاطونی پروکلوس و دیونیسیوس که به الـوهیتی فراتر از وجود معتقدند، جمع کند؛ اما آن گونه که اتهامات مطـرح شـده از سـوی مراجـع کلیسایی نشان میدهد، در این کار چندان موفق نبوده است .
اکهارت با تأکید بر نیسـتی و عدم مخلوقات به اندیشه خود صبغه وحدت وجودی میدهـد و بـا بـه کـارگیری تفکـر نوافلاطونی و اندیشه های مهم ترین مبلغ مسیحی آن ، یعنی دیونیسوس ، بـه جـای نظریـه تشابه مورد استفاده توماس آکوئینی، کلام سلبی را بهترین راه سـخن گفـتن از الوهیـت فراتر از وجود و عدم میخواند."