Abstract:
افزايش قيمت مواد غذايي يكي از مهم ترين دغدغهها در كشورهاي در حال توسعه هم چون ايران است. به گونه اي كه شناسايي عوامل تاثيرگذار بر آن يكي از مسايل مهم پيش روي دولتها در اين كشورهاست. بر اين اساس، اين مطالعه با هدف شناسايي ارتباط بين شوك هاي قيمت نفت، نرخ ارز و قيمت مواد غذايي در ايران در بازه زماني 1393-1381 انجام گرفت. بدين منظور، از الگوي خود رگرسيون برداري داده هاي پانل (PANEL VAR) با استفاده از روش گشتاور تعميم يافته (GMM) و همچنين، EGARCH استفاده شد. نتايج بدست آمده از برآورد الگو و بررسي روابط متقابل متغيرهاي پژوهش در چارچوب توابع واكنش، تجزيه واريانس، عليت گرنجر پانل بيانگر اين است كه در دوره زماني مورد بررسي، شوك هاي قيمت نفت در كوتاه مدت اثري معني دار بر قيمت مواد غذايي نداشته است. اين در حالي است كه نوسان هاي قيمت مواد غذايي 74 درصد و نوسان هاي نرخ ارز 24 درصد از نوسان هاي قيمت مواد غذايي را توضيح ميدهند؛ بنابراين، با مديريت نرخ ارز ميتوان از اثرگذاري نوسان هاي آن بر قيمت مواد غذايي جلوگيري كرد.
Policy makers in Iran is highly concerned about increase in food prices. So that to identify factors affecting it is important. Accordingly، this study was carried out with the aim of identifying the relationship between oil shocks، exchange rate and food prices in urban areas of Iran in the period 2002-2014. In the research PANEL VAR with GMM method and EGHARCH was used. The results of the model and the relationships between variables in the form of response functions، variance analysis، Granger causality panel in the period studied suggests that oil shocks in the short term did not have significant effect on food prices. But food prices shocks and exchange rate explain 74 and 24 percent of food prices shocks. Therefore، managing the exchange rate would prevent shocks on food prices.
Machine summary:
"نتایج بدست آمده از برآورد الگو و بررسی روابط متقابل متغیرهای پژوهش در چارچوب توابع واکنش ، تجزیه واریانس ، علیت گرنجر پانل بیانگر این است که در دوره زمانی مورد بررسی، شوکهای قیمت نفت در کوتاهمدت اثری معنیدار بر قیمت مواد غذایی نداشته است .
بررسی ارتباط بین شوکهای قیمت نفت ، نرخ ارز و قیمت مواد غذایی یکی از مهم ترین مباحثی است که مطالعات متعددی پیرامون این موضوع انجام گرفته است (آبوت و همکاران ٢٠١١.
مطالعات بسیاری به بررسی ارتباط بین قیمت مواد غذایی، قیمت نفت و نرخ ارز پرداخته اند که از جمله آنها میتوان به مطالعات زیر اشاره کرد: اعظم زاده شورای و خلیلیان (١٣٨٩) با استفاده از الگوی خود توضیح با وقفه های توزیع شده به بررسی تأثیر سیاست های پولی بر قیمت مواد غذایی در بازه زمانی ١٣٨٥-١٣٥٢ پرداخته و اثر متغیرهایی از قبیل حجم پول، نرخ ارز و نرخ بهره بر قیمت مواد غذایی را مورد توجه قرار دادند.
در این پژوهش لگاریتم نرخ ارز (LNEX)، لگاریتم شاخص قیمت مواد غذایی در مناطق شهری (LNCPU) و شوکهای قیمت نفت (SHOIL) به عنوان متغیرهای الگو استفاده شدند.
هم چنین ، گفتنی است ، بهرهوری عوامل تولید در اقتصاد ایران بسیار پایین است و به گونه معمول، کالاها با هزینه زیادی نسبت به سطح جهانی تولید میشود، بنابراین ، استفاده از ابزارهای همچون برطرف کردن موانع صادراتی به تنهایی نمیتواند راهگشا باشد، اما کنترل نرخ ارز و نوسانهای آن میتواند آثار تورمی بر مواد غذایی کاهش دهد.
International Journal of Energy Economics and Policy."