Abstract:
بررسی کارایی محصولات کشاورزی عاملی بسیار مهم و تاثیر گذار در افزایش تولید و عملکرد آن ها، بدون نیاز به هزینه ی اضافی می باشد. در این مطالعه، انواع کارایی فنی، اقتصادی، تخصیصی و مقیاس برای تولید کنندگان کلزای شهرستان ساری محاسبه شد. همچنین میزان بهینه ی نهاده ها برای دست یابی به بیشینه ی کارایی در تولید این محصول بررسی گردید. این پژوهش بر مبنای تحلیل پوششی داده ها بوده و آمار و داده ها از راه تکمیل 161 پرسشنامه در سال زارعی 88-1387جمع آوری شده است. نتایج نشان می دهد که میانگین کارایی های فنی، تخصیصی، اقتصادی و مقیاس بهره برداران کلزا در منطقه به ترتیب 7/80، 58، 5/46 و 77/13 درصد است. همچنین، بیش ترین میزان استفاده ی نابهینه از نهاده ها مربوط به سموم با 39/49 درصد ناکارایی در استفاده از این نهاده می باشد. کم ترین میزان ناکارایی در تخصیص منابع برای تولید کلزا نیز مربوط به نهاده های بذر و ماشین آلات می باشد، لذا بر حسب نتایج بدست آمده، با اجرای برنامه های افزایش کارایی تخصیصی کشاورزان، مانند برگزاری کلاس های ترویجی و آموزش های لازم در راستای استفاده ی درست از نهاده ها می توان تولید را افزایش و هزینه را کاهش داد.
Efficiency survey of agricultural productivity is important and effective factor for increasing producer’s production and yield without extra costs. In this paper، technical، economic، allocative and scale efficiencies is estimated for Canola producer in Sari. It also has been estimated optimal amount of inputs for achieve to maximum efficiency. This article was on the base of Data Envelopment Analysis method and data for these analyses is collected by 161 questioners in 1387-88. The results indicated that mean of technical، allocative، economic and scale efficiency was 80/7، 58، 46/5، and 13/77 respectively. Maximum of undesirable use of inputs is related to pesticides with inefficiency 49/39 percent. Minimum of it are related to seed and machinery. According to the results، by using programs that increase agricultural allocative efficiency such as expending terms to learn how must be used these inputs and government support can be increased production and decreased costs without changing technology level and amount of inputs usage.
Machine summary:
"همچنین عدم توفیق بهره برداران در تخصیص منابع موجب شده که کارایی اقتصادی بهره برداران در سطح پایین تری از کارایی فنی قرار گیرد، بنابراین با توجه به اهمیت برخی از محصولات کشاورزی استراتژیک از جمله دانه های روغنی مانند کلزا، شهرستان ساری به عنوان یکی از بزرگ ترین مراکز تولیدکننده ی کلزای کشور دارای اهمیت است و همچنین نیاز به بررسی کارایی کشاورزان در امر تولید محصولات کشاورزی ، در ادامه کارایی تولیدکنندگان این محصول در منطقه ی مورد نظر بررسی می شود.
میانگین کارایی تخصیصی بدست آمده در منطقه نشان می دهد که کشاورزان در ترکیب نهاده ها اگر چه ترکیب بهینه ی فنی را تا حد زیادی رعایت می کنند، اما در استفاده از نهاده ها برای تولید با کم ترین هزینه موفق عمل نمی کنند که در صورت رعایت این اصل می توانند با همان میزان تولید به درآمد بیش تری دست یابند.
همچنین مقایسه ی میانگین میزان نهاده مصرف شده و میزان بهینه ی نهاده ی مورد استفاده در هر هکتار تولید کلزای شهرستان ساری نشان می دهد که تمامی نهاده های ذکر شده برای تولید کلزا در منطقه ی مورد بررسی ، بیش تر از مقدار بهینه ی مورد استفاده قرار گرفته اند و در این بین ، نهاده های سم ، سطح زیرکشت ، نیروی کار و کودشیمیایی بیش ترین اضافه مصرف را داشتند، لذا دولت و مسئولان ذیربط می توانند با فراهم کردن خدمات توسعه ای و ترویجی در مورد استفاده از نهاده های تولیدی مانند سموم و کودهای شیمیایی ، ارتقای سطح دانش مدیران و عوامل دخیل در تولید کلزا، موجبات افزایش تولید این محصول را با توجه به نهاده های تخصیص داده شده ، فراهم نمایند."